4 grudnia Barbórka. Szczęść Boże wszystkim Górnikom!
Obchodzona 4 grudnia Barbórka to jedno z najważniejszych świąt na Śląsku. I chodź coraz mniej osób pracuje w górnictwie, wciąż to ważny dzień i ważne tradycje z Barbórką związane. Poza górnikami Barbórkę obchodzą także geolodzy i inne osoby wykonujące zawody związane z poszukiwaniem paliw kopalnych.
Barbórka na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego
Zwyczaj obchodzenia święta górnika na Górnym Śląsku wpisano na listę w 2018 roku. Lista ma charakter informacyjny, ma zwracać uwagę, że bardzo ważną częścią dziedzictwa oprócz zabytków, dzieł sztuki i kolekcji cennych eksponatów jest także tradycja, żywe niematerialne przejawy kultury odziedziczone po przodkach i przekazywane kolejnym pokoleniom.
Barbórka jest zwyczajem dorocznym i obyczajem świątecznym grupy zawodowej górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku praktykowanym od początku XIX wieku do chwili obecnej. Obchodzona 4 grudnia, w dniu wspomnienia św. Barbary, wpisała się w przestrzeń kulturową górników dzięki przekazom pokoleniowemu i środowiskowemu. Stanowi nieodłączny element górniczej tożsamości pielęgnowany przy współudziale właścicieli, dyrekcji i zarządów kopalń, lokalnych parafii oraz stowarzyszeń, których przedstawiciele są aktywnymi uczestnikami obchodów.
– czytamy we wpisie do Krajowej Listy Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.
Barbórka dziś
Do dziś w Barbórkę o poranku górnicy spotykają się na mszach barbórkowych, potem razem z rodzinami jedzą tradycyjne śląskie obiady: to rolada, kluski i modro kapusta.
W 2020 roku z powodu pandemii koronawirusa zdecydowano o zawieszeniu uroczystych akademii czy karczm piwnych. Tak samo jest w 2021:
Mając na uwadze bezpieczeństwo pracowników oraz wytyczne sztabu kryzysowego działającego w PGG S.A. w związku z pandemią, zarząd podjął decyzję o odwołaniu zaplanowanych na grudzień uroczystości barbórkowych zarówno w kopalniach i zakładach PGG S.A., jak i uroczystości centralnych
– czytamy w komunikacie PGG wydanym z listopadzie. Także w JSW zdecydowano się odwołać uroczystości:
Ze względu na bezpieczeństwo pracowników podczas pandemii oraz biorąc pod uwagę zalecenia Sztabu Kryzysowego, Zarząd JSW SA podjął decyzję o odwołaniu zaplanowanych w listopadzie i grudniu uroczystości barbórkowych w zakładach spółki
Odwołane zostały również uroczystości z okazji 50-lecia kopalni Borynia, jakie planowano na 4 grudnia.
W 2019 roku w Jastrzębiu-Zdroju postanowiono przywrócić tradycję pobudki, orkiestry swoim graniem oddają hołd ciężkiej pracy pod ziemią. W sobotę (4.12.) dyrektorów kopalń i mieszkańców Jastrzębia będą budziły dokładnie trzy orkiestry. Na osiedlu Przyjaźń grać będzie orkiestra Jas-Mos, w Szerokiej- orkiestra Borynia a na osiedlu Zofiówka- orkiestra Zofiówka.
Zwyczajem, który wydaje się zanikać, są karczmy piwne, to spotkania, na których górnicy racząc się piwem, jedzą golonka, śpiewają i bawią się. Według badaczy nie mają długiej tradycji, pojawiły się na stałe w latach 80. XX wieku, wcześniej, odbywały się tzw. spotkania gwarków przy piwie. W okresie pandemii wiele takich spotkań się nie odbyło.
Kopalnie w regionie
W naszym regionie działają kopalnie należące do Jastrzębskiej Spółki Węglowej: KWK Borynia- Zofiówka- Jastrzębie, Budryk, Knurów- Szczygłowice, Pniówek oraz Bzie- Dębina.
A my przypominamy wideo nakręcone z wizyty naszego reportera w szybie Jan Paweł:
W Polskiej Grupie Górniczej w ramach KWK ROW działają kopanie: Jankowice, Chwałowice, Marcel i Rydułtowy.
Wszystkim górnikom od Radia 90 SZCZĘŚĆ BOŻE!