750-lecie Żor. Poznajcie kilka faktów z historii miasta
750 lat temu na Zamku w Raciborzu książę Władysław wymienił się na nieruchomości z rycerzem Chwaliszem, który w zamian za Żory otrzymał wieś Ściernia, dzisiejszą dzielnicę Bierunia. Takie były początki Żor, które rozpoczęły obchody jubileuszu nadania praw miejskich.
Książę Władysław postanowił wybudować tu miasto obronne, co miało dać mu przewagę w walce o tron w Krakowie. Ale w swojej historii Żory odnotowały wiele dramatycznych momentów:
Tomasz Górecki: Już w średniowieczu mieliśmy kilka oblężeń zarówno w walce króla Kazimierza Wielkiego o odzyskanie Śląska, tak by Polska ten Śląsk miała. Książęta śląscy tej linii kujawsko-pomorskiej za bardzo nie lubili ani Łokietka ani Kazimierza Wielkiego. Następnie mieliśmy tutaj taką batalię i największe oblężenie w czasach mało znanych, bo jest to koniec XV wieku, kiedy Żory przez 3 miesiące są oblegane w ramach tzw. wojen śląskich o koronę czeską między królem Węgier a królem Polski
-opowiada Tomasz Górecki, adiunkt w Muzeum Miejskim w Żorach.
Rynek w Żorach
Nieodłącznym elementem żorskiej historii są pożary, które niszczyły miasto:
Tomasz Górecki: Najprawdopodobniej z tego powodu nie mamy najstarszych dokumentów z początku naszego istnienia, bo pierwszy potwierdzony pożar to 1454 rok, później pojawiają się jakieś symbole, pieczęcie, dokumenty, więc pewnie wtedy nam się to spaliło. Później mamy olbrzymi pożar w wieku XVII. Po tym pożarze kościół został totalnie wypalony, dzwony na wieży kościelnej stopiły się z tego gorąca, przez kilka lat żorzanie którzy przeżyli mieszkali na zewnątrz murów, powoli odbudowując swoje domostwa.
Muzeum Ognia w Żorach
Najsłynniejszy pożar wybuchł w 1702 roku:
Tomasz Górecki: Kiedy jeden z radnych wrócił z przyjęcia kazał sobie upiec zająca, to było jeszcze przed północą, najprawdopodobniej sadze w kominie rozsadziły mu ten komin, stąd wziął się pożar najpierw jego budynku, a później całego miasta. Od tego momentu każdego 11 maja chodzi ta błagalna procesja ulicami miasta. Później był jeszcze jeden pożar, po którym wyszło rozporządzenie, że odbudowujemy już tylko domy z cegły i kamienia.
A jakimi faktami z historii miasta warto się pochwalić?
Tomasz Górecki: Kilka razy Żory były miejscem zawarcia pokoju, takich lokalnych pokojów np. między księciem Janem II Żelaznym z Raciborza a księciem Przemysławem Noszakiem z Cieszyna. W 1473 także został zawarty tutaj pokój i zawieszenie broni w ramach wojen śląskich. Na całe nasze szczęście nie mieliśmy jakiś wielkich bitew w historii, które by nam to miasto zniszczyło, z wyjątkiem roku 45 kiedy front się zatrzymał tutaj na 2 miesiące, a później 24 marca 1945 roku tędy właśnie poszło główne uderzenie Armii Czerwonej, w związku z czym nasze miasto zostało zniszczone w 80 procentach.
Po tym czasie miasto powoli zaczęło się odbudowywać, tak by w 1969 roku zdobyć I laur w ogólnopolskim konkursie „Mistrza Gospodarności”. 1 stycznia 1999 roku Żory stały się miastem na prawach powiatu grodzkiego.
Czytaj także:
