Cieszyn: Listy burmistrzyń z obu stron Olzy

31 lipca w 1920 roku, dokonano podziału Śląska Cieszyńskiego między Czechosłowację a Polskę i do tej historii nawiązują w liście Staszkiewicz i Hřebačkovą, apelując o jedność i współpracę:

Dziś stajemy we dwie, nie tylko formalnie reprezentując szerokie grono naszych wyborców po polskiej i czeskiej stronie Olzy, ale też jako zwykłe sąsiadki i obywatelki Europy.

Przed budynkiem Muzeum Ziemi Cieszyńskiej w Czeskim Cieszynie w tym tygodniu odsłonięto pomnik słupa granicznego, który ma przypominać „100-lecie wytyczenia granic państwowych Czechosłowacji na Śląsku Cieszyńskim, Orawie i Spiszu oraz powstania miasta Czeski Cieszyn”. Wzbudziło to wiele kontrowersji, jak pisze „Głos”, gazeta Polaków w Republice Czeskiej:

Obchody i pomysł wznoszenia pomnika ciemnym stronom czesko-polskiej historii spotkały się z falą krytyki (…) Pojawienie się przed Muzeum Ziemi Cieszyńskiej kontrowersyjnego dzieła sztuki – jak na razie – nie przyczyniło się do budowania zgody między „bratnimi narodami”.

List burmistrz Cieszyna:

Zwracamy się do Was, w okolicznościach wspólnego upamiętnienia 100- lecia administracyjnego założenia Czeskiego Cieszyna oraz kontrowersji, jakie nasze świadectwo może wywoływać. Dla większości mieszkańców naszego regionu wydarzenie to było tragiczne, stanowiąc do dziś temat tabu, blokujący nas przed pełną integracją. Przez lata stało się to powodem chowania się za bolesną prawdą historyczną, uniemożliwiającą pogłębiony dialog między miastami i jego włodarzami.

Dziś stajemy we dwie, nie tylko formalnie reprezentując szerokie grono naszych wyborców po polskiej i czeskiej stronie Olzy, ale też jako zwykłe sąsiadki i obywatelki Europy. Jesteśmy przekonane o tym, że o ile prawda historyczna wybroni się faktami i datami, o tyle prawdę międzyludzką można obronić jedynie gestami. Te dwie logiki rządzące historią musimy zacząć od siebie oddzielać, aby przyszłość uczynić bardziej czytelną dla siebie samych i przyszłych pokoleń.

Przed nami bowiem otwiera się szansa powrotu do jedności miasta, jakiej nie widziało ono od 100 lat. Nie tylko w naszych sercach i rozumach, ale przede wszystkim na naszych oczach dojrzewają wartości wolności i dobra wspólnego. Widać to w realizacjach licznych projektów transgranicznych, inicjatywach oddolnych i odgórnych, postawach ludzkich i międzyludzkich, odważnych wizjach na przyszłość i pracy u podstaw, która je uprzedza.

Dziś kontynuujemy starania naszych poprzedniczek i poprzedników, realizując marzenia tych, którym odebrano część miasta przed stu laty, jak i tym, którzy wierzą w jego jedność. Nie możemy dłużej być zakładnikami historii, ani historia nie może być zakładniczką naszych interpretacji. Dlatego zdecydowałam się na udział w trudnych dla nas obchodach, otwierając wraz z Burmistrzynią Czeskiego Cieszyna nową perspektywę patrzenia na samych siebie i siebie wzajemnie.

Gabriela Staszkiewicz, Burmistrz Cieszyna

List burmistrz Czeskiego Cieszyna:

Historia każdego narodu, zupełnie obojętne jakiego, sprawia, że uświadamiamy sobie, że łzy szczęścia i radości nieodzownie przeplatają się ze łzami smutku i rozpaczy. Tak to jest i w przypadku Śląska Cieszyńskiego.

Ważne jednak jest, by skupić się na dniu dzisiejszym, budując wspólną przyszłość. Przyszłość opartą na fundamentach dobrych czesko-polskich i polsko-czeskich stosunków. Na takich fundamentach, kiedy ludzie nie chcą się kłócić, a chcą współpracować, żyć razem, uświadamiając sobie, jakim ewenementem w skali europejskiej i światowej Czeski Cieszyn i Cieszyn są. Uważam, że to powinniśmy sobie uświadomić i to wykorzystać, a pomnik przed muzeum odbierać tylko jako część historii, którą nikt z obecnie żyjących ludzi nie spowodował.

Na co jednak mamy wpływ? Na to, w jaki sposób każdy z nas kształtuje szacunek i stosunek do drugiego człowieka, czy staramy się o wzajemne pojednanie i dobroć między ludźmi. Bo to jest w rękach każdego z nas. I jak mówi stare przysłowie: „Zgoda buduje, niezgoda rujnuje”. O tym należy pamiętać.

Gabriela Hřebačková, Burmistrz Czeskiego Cieszyna