Co pszczoły robią zimą? Jak się organizują?
Sprawdziliśmy, jak radzą sobie w te chłodne dni. Zaglądamy do ula i podpatrujemy ich fascynujący i dobrze zorganizowany świat. Temat rozpoznał nasz reporter Przemek Niedźwiecki.
Mówi pszczelarz Bartosz Józefus:
Okres zimowli trwa od października do lutego, wtedy pszczoły w ulu zbierają się w kłąb. Tworzą ten kłąb z tego względu, żeby łatwiej im było ogrzać się nawzajem. Dzięki temu oszczędzają energię. Ogrzewają też królową. Pszczoły tworzą ten kłąb dlatego, że w samym centrum znajduje się królowa i tam temperatura musi wynosić mniej więcej w granicach 25 stopni. Niezależnie od tego, jaką temperaturę mamy na zewnątrz, w ulu ta temperatura musi być stała i zachowana, żeby rodzina dobrze przezimowała ten okres.
W kłębie siła, a królowa jest tylko jedna, czas na zamianę miejsc:
Pszczoły w samym centrum kłębu zimowego są najbardziej ogrzane. Jeżeli zewnętrzne pszczoły w kłębie marzną, to po prostu zamieniają się miejscami, te zmarznięte idą do środka, a te zagrzane na zewnątrz i ogrzewają kłąb.
Jaka jest ich metoda przetrwania zimy? Czyli co robią pszczoły, kiedy „śpią” tzn. kiedy ich nie widać?
W zimie pszczoły nie śpią, zwalniają swój metabolizm, ale cały czas pracują. Zapasy, które mają zmagazynowane – syrop, bądź cukier, glukozę, pożywiają się nią i wytwarzają ciepło, dzięki czemu kłąb może przezimować do wiosny. Pszczoły wtedy się nie namnażają, jedzą mniej o 20-30%, cała rodzina w ciągu jednego miesiąca pochłania 1 kg syropu.
Porządne, słodkie zapasy kluczem sukcesu! Ale skąd pszczoły wiedzą ile cukru będą potrzebować i jak długa będzie zima?
Pszczoła jest tak mądrym zwierzęciem, że potrafi określić jak duża jest rodzina i ile zapasu jej będzie potrzebne, żeby przetrwać zimę, jeżeli stwierdza, że mają za mało pokarmu, a za dużą rodzinę, to po prostu reguluje liczebność rodziny.
Powiało grozą!! Co to znaczy, że regulują liczebność rodziny?
Józefus: Matka pszczela reguluje liczebność rodziny poprzez czerwienie, czyli słabiej czerwi i kłąb jest po prostu mniejszy, pokarmu jest mniej.
Radio 90: Czy one się rozmnażają zimą?
Józefus: Matka pszczela w okresie zimowym nie czerwi, w kłąb zimowy wchodzą pszczoły młode, które wydrapały się na przełomie września i wtedy te najmocniejsze, najmłodsze pszczoły wchodzą w kłąb zimowy, one mają największą szansę na przezimowanie.
W pszczelej rodzinie każdy ma swoje ściśle określone zadanie:
Duża, silna rodzina jest w granicach 70 000 pszczół. Najważniejsza w rodzinie pszczelej jest królowa, czyli matka pszczela. Dzięki niej rodzina pszczela ma szanse na przetrwanie. Robotnice dbają o matkę pszczelą, karmią ją, a ona dzięki temu, że ma możliwości po prostu czerwi. Mamy w ulu, tak jak wspomniałem, robotnice, które zajmują się zbieraniem pyłku, nektaru, czyszczeniem ula itd. Są strażniczki w ulu, które po prostu bronią rodziny. Są też trutnie, truteń to jest samiec w rodzinie, który ma za zadanie tylko i wyłącznie zapłodnić podczas lotu godowego matkę. Zapłodniona matka wraca z lodu godowego do ula i od tamtego momentu składa jajeczka i wtedy w ulu jest czerw i z tego wydrapują się młode pszczoły.
.. i jest jeszcze pszczoła zwiadowczyni:
Pszczoła bardzo dobrze reaguje na temperaturę, więc jeżeli temperatura na zewnątrz wzrasta, pszczoła w ulu od razu to wyczuwa i jeżeli warunki pogodowe sprzyjają to wylatują pszczoły na tzw. pierwszy oblot. Jest to mniej więcej miesiąc marzec, wtedy prowadzą takie pierwsze rozeznanie, zaczynają kwitnąć kwiaty i pszczoła już wtedy zaczyna pracować i rozpoczyna swój sezon.
Dla pszczół to początek sezonu, a dla nas po prostu wiosna!
