Co to jest mobbing w pracy i jak się przed nim bronić?
Obowiązujący od stycznia 2004 roku znowelizowany kodeks pracy wprowadził do polskiego systemu prawnego pojęcie mobbingu. Dzięki tej zmianie wielu osobom otworzyły się nowe możliwości do obrony swoich praw i dochodzenia odszkodowań od pracodawców, którzy dopuszczali się przypadków uporczywego i długotrwałego zastraszania lub nękania.
Mobbing to nie tylko presja ze strony szefa, wywierana na pracownika, ale także psychiczne gnębienie przez współpracowników, co niestety zdarza się coraz częściej. Istotny jest fakt, że przepisy kodeksu pracy określają także, jakie prawa przysługują ofierze mobbera. Jeśli i ty doświadczasz nierównego traktowania w pracy i czujesz, że przełożony lub współpracownik nęka cię psychicznie – sprawdź, jak bronić się przed takimi zachowaniami.
Czym jest mobbing?
Mówiąc o mobbingu, warto odnieść się do definicji zawartej w art. 943 § 2 Kodeksu pracy. Przepis wskazuje, że mobbingiem jest długotrwałe i uporczywe nękanie czy zastraszanie pracownika w celu jego ośmieszenia i poniżenia. Konsekwencją działań mobbera może być obniżenie u ofiary poczucia własnej wartości, izolowanie jej, a w konsekwencji wyeliminowanie z zespołu. Warto zwrócić uwagę na kluczowe słowa definicji, czyli długotrwałe i uporczywe nękanie. Chcąc dochodzić swoich praw, należy udowodnić, że mobber stosował presję psychiczną regularnie, przez co najmniej kilka miesięcy.
Czym może objawiać się mobbing? Pierwszym przykładem jest szydzenie z pracownika w obecności innych. Z tym zjawiskiem możemy mieć do czynienia na stopie szef – podwładny, jak i między współpracownikami. Wyśmiewanie czy publiczne osądzanie ma na celu nie tylko zdyskredytowanie pracownika w oczach innych, ale doprowadzenie do jego rezygnacji z pracy. Innym zachowaniem mobbera jest przydzielanie podwładnym zadań, do których wykonania nie są przygotowani. W tym aspekcie kluczowa jest późniejsza negatywna ocena realizacji poleceń oraz udowadnianie pracownikowi, że nie nadaje się do zajmowania danego stanowiska.
Czy przed mobbingiem można się obronić?
Zdecydowanie tak! Wymaga to jednak determinacji i właściwego przygotowania. Niemal wszyscy specjaliści w zakresie prawa pracy mówią jednym głosem – podejrzewasz, że jesteś ofiarą mobbingu – gromadź dokumenty. W tym przypadku istotne jest bowiem odniesienie się do prawa, które na ofiarę nakłada obowiązek udowodnienia, że była nękana w miejscu pracy. Gromadź więc wszelką dokumentację związaną z tym faktem, czyli notatki, maile, SMS-y czy pisemne polecenia wydawane przez pracodawcę lub bezpośredniego przełożonego. Każdy z tych dokumentów będzie miał ogromne znaczenie do wskazania, że nękanie miało charakter ciągły.
Rozmawiaj o przykrych sytuacjach w pracy ze swoimi kolegami. Będziesz potrzebować świadków, którzy potwierdzą twoją wersję zdarzeń. Istotne jest także przeciwstawianie się zachowaniom niewłaściwym. Jeśli wiesz, że kolejne zadanie, jakie otrzymałeś do wykonania, leży poza zakresem twoich obowiązków oraz kompetencji – zasygnalizuj to. Nie stój biernie, gdy twój kolega jest publicznie poniżany. Wyraź swoje zdanie, co będzie jasnym sygnałem, że w zespole nie ma akceptacji dla tego rodzaju presji. Jeśli sytuacja jest dla ciebie wyjątkowo trudna, możesz zmienić pracę i wówczas rozpocząć walkę o swoje prawa. Najszybszy sposób na znalezienie pracy w Gliwicach to branżowe portale, gdzie znajdziesz ogłoszenia odpowiadające twoim kwalifikacjom i oczekiwaniom.
Gdzie zgłosić mobbing?
W sytuacji, w której żadne działania zaradcze nie przynoszą rezultatu – zgłoś mobbing. Adresatem skargi powinien być pracodawca lub dział HR. Pismo, sygnalizujące, że jesteś ofiarą mobbingu, zwykle jest wystarczającym powodem dla osób zarządzających firmą, do wyjaśnienia sprawy. Jeśli jednak skardze nie zostanie nadany właściwy bieg, powinieneś zwrócić się o pomoc do Państwowej Inspekcji Pracy, której zadaniem jest kontrolowanie pracodawców.
Zgodnie z kodeksem pracy, przysługuje ci także droga sądowa. Wystarczy złożyć pozew do sądu pracy, wskazując w nim wszystkie okoliczności uzasadniające mobbing. Co do zasady pracownik nie ponosi opłat związanych z postępowaniem sądowym, dlatego też nie musisz obawiać się o dodatkowe koszty wszczęcia sprawy. Wygrana w sądzie może wiązać się także z przyznaniem ci odszkodowania za straty psychiczne. Po pozytywnym wyroku możesz wrócić do dotychczasowej firmy lub jeśli chcesz zmienić pracodawcę- poszukać nowego zatrudnienia. Określ, jaka praca w Gliwicach cię interesuje i skorzystaj okazji, by zmienić swoje dotychczasowe życie zawodowe.
Mobbing jest zjawiskiem, które odciska się piętnem na psychice każdego pracownika. Jeśli jesteś ofiarą nękania lub widzisz, że któryś z twoich współpracowników zmaga się z tym problemem – podejmij działania przeciwdziałające agresywnym zachowaniom. Przepisy dają dziś duże możliwości w tym zakresie, co znacznie ułatwia walkę o swoje prawa zarówno na drodze polubownej, jak i sądowej.
