Czas na Twoją Miejscowość: Zegar tyka, czas wymienić piec
2626 mieszkań komunalnych i socjalnych, 14 tysięcy domów jednorodzinnych. W tylu miejscach trzeba wymienić stare piece w Rybniku. A zegar tyka, tych najstarszych, najbardziej trujących rybniczanie muszą się pozbyć do końca 2021 roku. Te terminy znów przypominamy w Radiu 90, bo Czas na Twoją Miejscowość, czas na Rybnik i walkę ze smogiem.
Jeśli piec w naszym domu nie ma tabliczki znamionowej, musimy wymienić piec do końca 2021. W Radiu 90 przypominamy terminy zapisane w uchwale antysmogowej sejmiku województwa śląskiego. Mówi Bartłomiej Kozieł z wydziału rozwoju Urzędu Miasta w Rybniku:
Pierwszy termin, o którym mówi uchwała antysmogowa to jest koniec grudnia 2021 roku, do tego czasu musimy wymienić wszystkie kotły pozaklasowe oraz kotły, które mają pierwszą albo drugą klasę i są starsze niż 10 lat. Kolejnym terminem jest 31 grudnia 2022 roku, wtedy musimy wymienić wszystkie piece i kominki, bo o tym się często zapomina, że również piece, czyli piece kaflowe i kominki również są wskazane w uchwale antysmogowej. Muszą spełniać normy i wymagania piątej klasy. Kolejny termin, 31 grudnia 2023 roku, wymieniamy piece pierwszej i drugiej klasy, które mają od 5 do 10 lat. Następnie w 2025 roku wymieniamy piece młodsze niż 5 lat i do końca 2027 roku można korzystać z pieców trzeciej i czwartej klasy. 31 grudnia 2027 roku zakończy się wymiana wszystkich źródeł ogrzewania.
Skąd wziąć pieniądze na wymianę pieca?
Pierwszy z programów pomocowych to ogólnopolski program „Czyste powietrze”, dzięki któremu każdy właściciel domu jednorodzinnego który wystąpi o przyznanie dotacji i spełnia kryteria, otrzyma dofinansowanie. W regionie działają stacjonarne punkty, w których można załatwić sprawy programu, latem jeździły także specjalne mobilne biura. Posłuchaj co mówili rybniczanie, którzy odwiedzili mobilny punkt „Czystego Powietrza” w Rybniku:
Bartłomiej Kozieł z wydziału rozwoju Urzędu Miasta w Rybniku tłumaczy:
W tej chwili mamy taką sytuację, że od maja 2020 roku obowiązuje nowa wersja programu, która zlikwidowała już liczenie tego dochodu na mieszkańca w rodzinie. Tego już w tej chwili nie ma. Liczy się tylko dochód wnioskodawcy. Jeżeli jestem właścicielem domu, sprawdzam jaki mam dochód w zeznaniu podatkowym za ostatni rok, jeżeli te dochody są poniżej 100 000 złotych to kwalifikujemy się do programu. Tam jest szerokie spektrum tych inwestycji, które można w domu wykonać, oczywiście wymiana źródła ciepła jest tą podstawową inwestycją. Przykładowo, jeżeli będziemy korzystać z podłączenia się do sieci ciepłowniczej, tutaj maksymalna kwota dotacji to 10 000 złotych. W przypadku kotłowni gazowej jest to 4500 złotych. Tutaj program „Czyste Powietrze” wyraźnie preferuje te najczystsze źródła ciepła, czyli pompy ciepła.
Radio 90: A jeśli byśmy wymieniali piec na piec, na ten nowej generacji?
Wymiana kotła na węgiel 3000 złotych. Twórca tego programu też preferuje im czystsze źródło, tym większa dotacja.
Przypomnijmy, mówimy o tym dziś w wiadomościach Radia 90, że wszedł w życie podwyższony stopień dofinansowania programu „Czyste Powietrze”. Dotacje dla mniej zamożnych wzrastają do 32 tys. zł bądź 37 tysięcy, jeśli termomodernizacji towarzyszy instalacja fotowoltaiczna. Wsparcie to w zależności od rodzaju instalacji nawet 60% jej wartości.
Są także inne programy dzięki którym można uzyskać dotacje na wymianę źródła ogrzewania:
Mamy również cały czas program miejskich dotacji. On jest w tej chwili skonstruowany w ten sposób, że uzupełnia ten program „Czyste Powietrze”, czyli jest skierowany do tych właścicieli budynków, którzy nie kwalifikują się do programu „Czyste Powietrze”, czyli do właścicieli mieszkań w budynkach wielorodzinnych. Jeżeli ktoś ma mieszkanie w bloku spółdzielczym, ma tam piec kaflowy, to może z takiej dotacji miejskiej skorzystać. Termin składania wniosku jest co roku do 30 września i w zależności od rodzaju inwestycji maksymalne dofinansowanie to 50%.
Jest też program „Mój prąd”, z którego można dostać maksymalnie 5 tysięcy złotych na instalację fotowoltaiczną:
Dla osób, które chciałyby skorzystać z dofinansowania na fotowoltaikę jest rządowy program, prowadzony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie „Mój Prąd”, gdzie po zamontowaniu instalacji fotowoltaicznej, można skorzystać z dotacji w wysokości 5 tysięcy złotych.
Termin przyjmowania wniosków z programu „Mój prąd” mija w połowie grudnia.
Jest szansa na jeszcze jedną dotację
– dodaje Bartłomiej Kozieł z Urzędu Miasta w Rybniku:
Od stycznia 2019 roku funkcjonuje coś takiego jak ulga termomodernizacyjna, która działa na podobnych zasadach jak kiedyś ulga budowlana. Te inwestycje, które wykonujemy w domu, które służą termomodernizacji i wymianie źródła ciepła, a nie zostały sfinansowane ze środków dotacyjnych, możemy część tych inwestycji odliczyć sobie od wysokości podstawy opodatkowania. Ta korzyść podatkowa w zależności od tego jaką stawką podatkową się rozliczamy, też jest od tych 17% do 32%. Jest tam też limit wprowadzony – 53 000 złotych, to jest maksymalne odliczenie. To też jest jakieś wsparcie i trzeba pamiętać o tym, że te ulgi w podatku dochodowym są w połowie finansowane ze środków samorządów. Może nie bezpośrednio, ale takie miasta jak Rybnik ma w podatku do Urzędu Skarbowego udział prawie 50%, więc ta utrata dochodu to jest finansowanie przez miasto.
Wszystkie szczegóły dotyczące programów pomocowych znajdzie w ulotce „Gańba”, miasto wydało 40 tysięcy ulotek.
Smog a zdrowie
Zanieczyszczone powietrze jest odpowiedzialne za 4,2 miliona przedwczesnych zgonów na całym świecie rocznie i jest w pierwszej dziesiątce najważniejszych czynników ryzyka zdrowotnego. Że jest źle pokazują kolejne badania, ostatnio te zaprezentowane podczas konferencji Smog SZOK, jaką przygotowała Rybnicka Rada Kobiet. W Rybniku Tim Nawrot, profesor epidemiologii środowiskowej z Uniwersytetu w Haaselt oraz Leuven w Belgii przedstawił wyniki swoich badań. Wynika z nich, że rybnickie dzieci są średnio ponad cztery razy bardziej narażone na działanie substancji rakotwórczych z zanieczyszczonego powietrza niż dzieci w Strasburgu. W badaniach chodziło o sprawdzenie poziomu czarnego węgla, rakotwórczej substancji powstającej przy spalaniu paliw kopalnych, w organizmach najmłodszych. Wyniki są szokujące: średnio 425% wyższe było stężenie czarnego węgla w moczu mieszkańców Rybnika.
Radio 90 pytało profesora Tima Nawrota, jaki powinien być ciąg dalszy walki o czyste powietrze w regionie?
Pełne badania:Results-Rybnik (Tim Nawrot)
Trzeba zmienić myślenie o „świeżym powietrzu” zimą
– mówi z kolei Katarzyny Musioł, szefowa oddziału pediatrii szpitala w Rybniku, specjalista chorób dzieci, specjalista onkolog i hematolog dziecięcy. Jak bronić dzieci przed smogiem? Przypominamy wypowiedź pani doktor:
Bardzo gorąco bym polecała po pierwsze: zainstalowanie w domu oczyszczaczy powietrza z filtrami HEPA, które mają pochłaniać te pyły zawieszone. Badania uczonych krakowskich wykazały, że stężenie wewnątrz budynków jest o 30 % mniejsze niż na zewnątrz. Zauważmy, to jest tylko 30%, ale jeżeli na zewnątrz mamy normę przekroczoną 700 razy, to to 30 % mniej i tak sprawi, że zanieczyszczenie będzie dużo powyżej normy, ale dbajmy oto, aby wewnątrz domów, przedszkoli, szkół, być może sal szpitalnych, były oczyszczacze powietrza.
Nie wyprowadzajmy dzieci na zewnątrz, jeśli jest alarmowy poziom zanieczyszczeń. Nie spacerujmy przy ulicach:
Prowadźmy dzieci do miejsc ustronnych, blisko zieleni, blisko lasu. Musimy zadbać o to, by dzieci przebywały w jak najczystszym środowisku. Zaopatrzmy dzieci w maski (…). Nie wietrzmy mieszkań, gdy mamy duże stężenie pyłów w powietrzu, jeśli przychodzimy z dworu, to warto umyć dziecku ręce, obmyć wodą twarz, być może zastosować sztuczne łzy dla obmycia spojówek oczu. Przepłukać jamę ustna, to są takie bardzo proste, fizykalne metody, które zmniejszają ilość tych pyłów, które się osadzą podczas spaceru.
Czujniki jakości powietrza są zamontowane w 27 dzielnicach Rybnika, można na bieżąco sprawdzać jakość powietrza na stronie rybnik.eu.
Alarm smogowy jest wtedy, gdy poziom szkodliwych substancji w powietrzu drastycznie przekracza normy. Norma dla pyłu zawieszonego może być przekroczona maksymalnie 35 razy w roku. W 2019 na terenie Rybnika dni z alarmem smogowym było 96.
Wszystkie dane pochodzą z broszury „Gańba”, jaką wydał Urząd Miasta w Rybniku. W niej znajdują się przydatne informacje dotyczące smogu, ale i wymiany pieca.
