Radio 90 logo

MUZYKA WYBRANA DLA CIEBIE • Cieszyn 95.2 fm • Rybnik 90 fm Słuchaj Online Facebook YouTube Instagram

Kilka słów o insulinooporności. Jakie objawy powinny niepokoić? Wyjaśniamy

Facebook Twitter

Dietetyk radzi jak rozpoznać insulinooporność. Wraz z nadejściem wiosny czujesz się ciężko? Na wadze widać dodatkowe pozimowe kilogramy, a wiosenne ubrania stały się ciut za ciasne? Nie masz motywacji do działania, ciągle czujesz się senny, nic Ci się nie chce i masz problemy z koncentracją oraz zapamiętywaniem?

fot. pixabay. com

To jedne z wielu objawów insulinooporności, czyli obniżonej wrażliwości tkanek na działanie insuliny.

Insulina- wydzielana jest przez komórki beta wysp trzustkowych, jest hormonem anabolicznym (budulcowym), który:

  • Powoduje odkładanie glikogenu (materiał zapasowy glukozy) w wątrobie i mięśniach szkieletowych
  • Zwiększa wychwyt aminokwasów przez tkanki i nasila syntezę białka
  • Pobudza także lipogenezę (odkładanie tłuszczu)
  • Hamuje lipolizę (rozpad tłuszczu), przez co doprowadza do magazynowania wolnych kwasów tłuszczowych (WKT) w postaci triacylogriceroli (TG) w tkance tłuszczowej

Insulina jest hormonem obniżającym stężenie glukozy we krwi przez zwiększenie wychwytu glukozy przez mięśnie i tkankę tłuszczową (glukoza po posiłku, dzięki insulinie transportowana jest do tkanki mięśniowej i tłuszczowej, dzięki czemu jej poziom we krwi się obniża). Dlatego samo badanie poziomu glukozy we krwi nie może świadczyć o tym czy nie mamy problemów z zaburzeniami metabolicznymi. Działanie insuliny odbywa się przez swoisty receptor insulinowy (IR). Liczba receptorów na powierzchni błon poszczególnych komórek jest zróżnicowana, a najbogatsze pod tym względem są hepatocyty (komórki wątroby), adipocyty (komórki tłuszczowe) oraz mięśnie.

Czynniki wpływające na insulinooporność można podzielić na dwie grupy:

  • środowiskowe
  • genetyczne.

W toku wieloletnich badań naukowcy nie potwierdzili samodzielnego działania czynników genetycznych. Na predyspozycje genetyczne MUSI mieć wpływ współwystępowanie czynników środowiskowych (bez nich nie dojdzie do insulinooporności), takich jak wiek czy aktywność fizyczna (a raczej jej brak), stres oksydacyjny, palenie papierosów, spożywanie nadmiernej ilości alkoholu, spożywanie żywności pozbawionej witamin i składników mineralnych (typu słodycze, fast foody), duży stres.

Masa ciała (nadwaga i otyłość) a także ilość i rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w organizmie – wysoki wskaźnik tłuszczu trzewnego (wisceralnego, okołonarządowego) to główne przyczyny insulinooporności.

W wyniku insulinooporności w różnych tkankach występują zaburzenia metaboliczne

Insulinoopornść jest głównym czynnikiem patogenetycznym cukrzycy typu II. Obniżenie wrażliwości tkanek na insulinę jest kompensowane przez hiperinsulinemię, dzięki temu u części osób z insulinoopornością przez wiele lat nie rozwija się cukrzyca typu 2. U osób tych stwierdza się natomiast inne elementy składowe zespołu metabolicznego, czyli otyłość brzuszną, nadciśnienie tętnicze, aterogenną dyslipidemię tj. hipergriglicerydemię, obniżenie frakcji cholesterolu HDL i podniesienie frakcji LDL. Insulinooporność i ściśle związana z nią otyłość łączą się z przewlekłą reakcją zapalną.

fot. pixabay. com

Kto jest narażony na insulinooporość?

  • Mężczyźni, ze względu na predyspozycje do odkładania się tłuszczu w okolicy trzewnej- na brzuchu, otyłość typu jabłko
  • Kobiety w okresie po menopauzie
  • Osoby (bez względu na płeć) o sylwetce typu jabłko
  • Osoby z nadmierną masą ciała (BMI powyżej 25,0)
  • Osoby, których urodzeniowa masa ciała była zbyt niska lub za wysoka (hipotrofik poniżej 2,5kg, makrosomia noworodkowa, powyżej 4kg).
  • Kobiety, które urodziły dzieci z masą ciała ponad 4000g
  • Kobiety, które w czasie ciąży miały cukrzycę ciążową
  • Cukrzyca typu II występująca w rodzinie.
  • Współwystępowanie innych chorób o podłożu autoimmunologicznym (PCOs- zespół policystycznych jajników, łuszczyca, bielactwo, Hashimoto, RZS – reumatoidalne zapalenie stawów, celiakia, choroba Leśniewskiego-Crohna).

Jakie objawy powinny Cię zaniepokoić?

  • Przyrost masy ciała (czasami mimo bez znacznego wzrostu ilości spożywanego pokarmu)
  • Senność po posiłkach (szczególnie bogato węglowodanowych, takich słodycze, ziemniaki, ryż, kluski śląskie)
  • Uczucie ciągłego głodu (już po 2h od zjedzenia posiłku silna potrzeba zjedzenia kolejnego posiłku)
  • Napady ochoty na słodycze, „wilczy apetyt”
  • Ciągłe zmęczenie, brak energii życiowej, nadmierna senność w ciągu dnia, drzemki poobiednie
  • „Mgła” umysłowa; problemy z koncentracją, zapamiętywaniem
  • Rozdrażnienie, spadek nastroju, apatia, bezsilność, stany depresyjne
  • Bóle głowy, bóle stawów
  • Problemy z utratą masy ciała (mimo stosowania diety i akt.fiz)
  • Objawy hipoglikemii (zimne poty, problemy z koncentracją, mroczki przed oczami, uczucie paniki, ssanie w żołądku).

Jak sprawdzić czy mam insulinooporność?

Wystarczy proste badanie z krwi rano na czczo. Należy oznaczyć stężenie poziomu GLUKOZY i INSULINY we krwi. Na czczo to znaczy po ok 10-12h od ostatniego posiłku, po przespanej nocy (6-8h snu, a nie po nocce czy dyżurze w szpitalu), z 72h abstynencją od alkoholu. Nie zaleca się wykonywać badań po imprezach, weselach, Świętach czy Sylwestrze. Należy w takiej sytuacji odczekać ok. 7 dni. Koszt badania to ok.50zł. Glukoza na czczo, ok. 10 zł i insulina ok. 40zł. Możemy uzyskać skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu na badanie glukozy rano na czczo, ale oznaczenie poziomu insuliny jest badaniem odpłatnym, nierefundowanym przez NFZ. Następnie wyliczamy sobie współczynnik HOMA-IR. Wartość graniczna 2.0, a wartość 2.5 może świadczyć o insulinooporności.

fot. pixabay. com

Co jeszcze powinno mnie zaniepokoić?

  • Zaburzenia lipidowe (szczególnie podniesiony poziom TG, niski poziom HDL)
  • Podniesione ALT, AST, GGTP, stłuszczenie wątroby- USG jamy brzusznej
  • Podniesiony poziom kwasu moczowego
  • Niedobór witaminy D
  • Nadmierna ilość żelaza w surowicy krwi (szczególnie u mężczyzn)

Co należy zrobić jeśli mój wynik jest nieprawidłowy?

  • Znaleźć przyczynę insulinooporności (zła dieta, mało ruchu, nadmiar kcal, nadmierna masa ciała, nadmiar tłuszczu wisceralnego)
  • Zmienić swoje dotychczasowe nawyki żywieniowe
  • Skonsultować się dietetykiem klinicznym.

INSULINOOPORNOŚĆ to nie choroba, to zaburzenie metaboliczne, które jednak może być przyczyną przewlekłej choroby jaką jest cukrzyca typu2, dlatego nie należy bagatelizować swoich objawów, nadmiernej ilości kilogramów oraz wyników badań z krwi. Lepiej zapobiegać cukrzycy niż ją leczyć!

Autor: Mgr Karolina Górnik-Horn, Dietetyk kliniczny, sportowy, psychodietetyk, Prelegent i szkoleniowiec Fundacji Insulinooporność- zdrowa dieta i zdrowe życie, Certyfikowany Dietetyk Przyjazny Pacjentom z Insulinoopornością.

Czytaj także:

Najnowsze

R E K L A M A

Polecamy dzisiaj

Jak mija dzień? Sprawdź najważniejsze wiadomości z 28 marca 2024