Między sztuką a designem. Wernisaż wystawy szkła Beaty Mak-Soboty

Szacowany czas czytania: 07:03

Między sztuką a designem w Pałacu Dietrichsteinów

Wystawa pt. „Synchronia – teraźniejszość i retrospekcja” prezentowana jest z okazji jubileuszu 30-lecia pracy twórczej artystki. Jej prace to doskonały przykład głębokiego, dojrzałego dialogu pomiędzy dwoma pozornie odmiennymi obszarami twórczości: szkłem artystycznym, a szkłem użytkowym. Praca Beaty Mak-Soboty od lat wpisuje się w przestrzeń, gdzie forma spotyka funkcję, a artystyczna inspiracja, intencja i wizja łączy się ze świadomością technologicznej strony tworzywa. To właśnie ta jednoczesność działania, nieustanna obecność w obu sferach naraz, okazuje się kluczem do zrozumienia bogactwa i spójności jej dorobku.

Synchronia, czyli harmonia bez przyczyny

W fizyce istnieje pojęcie spontanicznej synchroniczności, opisujące zjawisko, w którym niezależne układy fizyczne zaczynają działać w harmonii bez wyraźnej przyczyny zewnętrznej. Podobnie Carl Gustav Jung opisywał synchroniczność jako znaczące współwystępowanie zdarzeń, które nie są połączone przyczynowo, ale tworzą wewnętrzną spójność i sens. W kontekście twórczości w szkle, takie podejście pozwala dostrzec, jak dwa – z pozoru odrębne światy – artystyczny i użytkowy, zaczynają rezonować ze sobą , prowadząc do powstawania dzieł, które są zarówno funkcjonalne i ekspresyjne

– tłumaczy Beata Mak-Sobota.

Przenikanie się tych dwóch światów – sztuki i designu, skutkuje nie tylko doskonalszym rozumieniem materiału, lecz także budowaniem osobistego języka twórczego, w którym każdy obiekt i przedmiot, pełniąc funkcję praktyczną czy symboliczną, staje się nośnikiem głębszego sensu. W takim ujęciu proces twórczy nie jest już sumą działań, ale żywym, dynamicznym układem, w którym wszystko dzieje się „jednocześnie” a efekt końcowy jest odbiciem tej twórczej, wewnętrznej synchroniczności.

W odniesieniu do idei synchroniczności, zarówno tej zaczerpniętej z fizyki, jak i rozumianej w duchu psychologii analitycznej Carla Gustava Junga, można powiedzieć, że twórczość Beaty Mak-Soboty nie jest efektem linearnej ewolucji, lecz raczej harmonijnego współistnienia, w którym różne wątki i obszary jej pracy zaczynają oddziaływać ze sobą znacząco poprzez dynamicznie przenikające się procesy, z których każdy wnosi coś do drugiego – zarówno na poziomie koncepcji, jak i rozwiązań technologicznych.

Praca artystki w zakresie szkła użytkowego nie jest jedynie praktycznym dopełnieniem działań artystycznych – stanowi pełnoprawny komponent jej twórczości, będący źródłem inspiracji, analiz i poszukiwań. Z kolei dzieła stricte artystyczne – rzeźby i obiekty – niosą w sobie znamiona głębokiego zrozumienia i oryginalnego wykorzystania logiki materiału oraz precyzję, której ona wymaga, co wypływa zapewne z dyscypliny, która cechuje proces projektowy. Ta wymiana doświadczeń nie tylko wzbogaca język formalny artystki, ale również pozwala jej w pełni wykorzystać potencjał szkła jako medium.

Technologia pozwala na eksperymentowanie

Procesy technologiczne, z którymi artystka obcuje na co dzień – kształtowanie termiczne, szlifowanie, klejenie czy barwienie szkła – wymagają skrupulatności, cierpliwości, a zarazem odwagi do eksperymentu i właśnie tu objawia się korzyść jednoczesnego myślenia w kategoriach sztuki i funkcji. Dla Beaty Mak-Soboty ta techniczna dyscyplina nie stanowi ograniczenia – staje się przestrzenią dla twórczego dialogu, a praca z materiałem przypomina nieustanne negocjowanie między zamysłem, konceptem a możliwościami, między formą a funkcjonalnością. Praca nad przedmiotem użytkowym często stawia pytania o ergonomię, trwałość czy logikę konstrukcji, a odpowiedzi na te pytania mogą z kolei inspirować nowe rozwiązania formalne w szkle artystycznym. Odwrotnie – swoboda eksperymentu i poszukiwań w projektach artystycznych niejednokrotnie otwiera drzwi do innowacji w projektach użytkowych.

Synergia szkła i światła

30 lat twórczości Beaty Mak-Soboty w szkle to historia harmonijnego współistnienia indywidualnej ekspresji oglądu świata, emocji, analizy formy, wiedzy i doświadczenia o materiale. Jej prace, zarówno te użytkowe, jak i te bardziej narracyjne czy konceptualne, nie istnieją w izolacji, lecz budują wspólną narrację o szkle jako materiale o niemal metafizycznym charakterze. Dzięki temu jubileuszowa wystawa staje się nie tylko podsumowaniem, ale i manifestacją artystycznej synchroniczności, która pozwala z równą pasją i głębią tworzyć zarówno dla zachwytu nad synergią szkła i światła, jak i dla codzienności, gdzie eksperyment i indywidualność otwierają nowe ścieżki, którymi Beata Mak-Sobota będzie kroczyć realizując swój twórczy imperatyw.

Wernisaż twórczości Beaty Mak-Soboty odbędzie się w Muzeum w Wodzisławiu Śląskim w sobotę 24 maja o 17.00. Wstęp wolny. Zapraszamy.

Biogram: Beata Mak-Sobota Urodzona w 1968 r. we Wrocławiu artystka i projektantka szkła. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu. Od roku 1994 zawodowo związana z Akademią, od 2014 roku na stanowisku profesora uczelni kieruje Pracownią Projektowania Integrującego w Katedrze Szkła na Wydziale Ceramiki i Szkła. Pracę wykładowcy łączy z aktywną pracą naukową, artystyczną i organizacyjną.

W kadencji 2008-2012 pełniła funkcję kierownika Katedry Szkła, w latach 2016-2024 przez dwie kadencje funkcję Prorektora ds. dydaktycznych i studenckich, a obecnie pełni obowiązki związane z funkcją Dziekana Wydziału Ceramiki i Szkła. Twórczo pracuje w obszarach szkła artystycznego i designu eksperymentalnego, eksplorując potencjał formalny szkła, w kontekście kinetycznego wymiaru przedmiotu i obiektu, a także w kontekście łączenia szkła z innym tworzywem. Obiekty, cykle prac, zrealizowane projekty prezentowała na ponad 20 wystawach indywidualnych i ponad 100 zbiorowych w kraju i za granicą między innymi w Austrii, Czechach, Holandii, Szwecji i Niemczech.

Jej prace znajdują się w polskich zbiorach muzealnych oraz kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą.

Wystawy indywidualne m. in.

• 2022 Światy równoległe – equilibrium, Galeria Neon Centrum Sztuk Użytkowych. Centrum Innowacyjności ASP Wrocław
• 2021 Granice formy – Centrum Nowych Technologii, Politechnika Śląska, Gliwice
• 2018 Papier i szkło – obiekty transliteralne , Galeria Lipowa 3, Centrum Ceramiki i Szkła, Kraków
• 2017 Obiekty audiowizualne, Galeria Neon Centrum Sztuk Użytkowych. Centrum Innowacyjności ASP Wrocław
• 2014 Glass in small sizes, Aventurijn Gallery, Epe, Holandia
• 2010 Transglasscolours, BWA-Galeria Szkła i Ceramiki, Wrocław

Wystawy zbiorowe m.in.

• 2025 New Acquisition 2024 – Glass Museum Lette, Niemcy Dyfuzje – wystawa wykładowców Wydziału Malarstwa i Rysunku i Katedry Szkła,
• BWA Katowice 2024 Poland’s vibrant glass scene – Glass Museum Lette,
• Niemcy 2023 Na zachodzie bez zmian – Galeria Hol i Galeria Kobro, Akademia Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego w Łodzi Sztuka na scenie Wystawa Dolnośląskiej Sztuki Współczesnej – Opera Wrocławska
• 2022 GLASS_ON. Have we ever dreamt about it? – Venice Glass Week 2022, Centro Culturale Don Orione Artigianelli in Dorsoduro, Wenecja, Włochy
• 2021 Ars/Techne -Centrum Nowych Technologii, Politechnika Śląska, Gliwice GLASS_ON. Spotkajmy sie w lepszych czasach – The Venice Glass Week 2021, Chiesetta della Misericordia/Cannaregio, Wenecja, Włochy
• A!symetria – Sztuka na miejscu, Wrocław
• 2019 DOMena szkła – ASP Wrocław. Wystawa szkła użytkowego pedagogów i studentów Katedry Szkła , Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego, Galeria Sztuki Współczesnej, Bydgoszcz
• Teraz – 70 lat obecności ceramiki i szkła na wrocławskiej ASP wystawa pedagogów wrocławskiej ASP, Stara Kopalnia, Centrum Nauki i Sztuki, Wałbrzych
  2018 Siła z natury rzeczy, III Warsaw Home Expo, Warszawa
• 2017 3D der, die, das, Schloss Königshain, Niemcy
• #ODWAGA, Warsaw Home Expo. Warszawa
• POLISH DESIGN. Tomorrow is today, Il Salone del Mobile, Mediolan, Włochy
• TEN Design ASP Wrocław – X Noc z Designem, DH Domar, Wrocław
• 2016 POSTAWY I PROCESY- szkło artystyczne z ASP we Wrocławiu , Galeria Sztuki
• Współczesnej, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego, Bydgoszcz
• Szkło i Ceramika. Obszary Sensualne, Muzeum Miejskie Wrocławia Arsenał Miejski,
• Wrocław, ESK 2016
• Femme Fatale, Muzeum Biżuterii, Jablonec nad Nysą, Czechy
• Das Buch/Księga, Kunstforum Piaristen, Wiedeń, Austria
• 2015 Transdesign, Galeria Regionalna Lazne, Liberec , Czechy
• 2014 Polish Glass made in Wrocław ,Glassmuseum Alter Hof, Niemcy
• 2013 Trzy wymiary, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko
• 2012 Przestrzeń Pomiędzy Nami, Kunsthalle, Wiesbaden, Niemcy
• 2009 Connections 2009 Contemporary European Glass Sculpture, Galeria Mánes,

Czytaj także:

• Pałac Dietrichsteinów: Wystawa, która przenosi w czasie, poczuj klimat wodzisławskiego rynku sprzed ponad 100 lat [WIDEO,FOTO]
• Pałac Dietrichsteinów. Posłuchaj jak żyło się w Wodzisławiu [PODCAST]

design Muzeum w Wodzisławiu Pałac Dietrichsteinów wiadomości z Wodzisławia Śląskiego Wodzisław Śląski wystawa