Muralowa współpraca Jastrzębia i Karwiny. Zobacz murale w tych miastach!
Podobają się Wam murale w Jastrzębiu? Dwa z nich zdobią ściany bloków, a trzeci jest wyjątkowy bo poziomy i pozwala "zajrzeć w głąb kopalni". Wszystkie powstały w ramach "Muralowej współpracy", jaką nawiązały dwa miasta partnerskie Jastrzębie-Zdrój i czeska Karwina. Także u naszych sąsiadów są już 3 murale.
Muralowa współpraca: 3 murale są w Jastrzębiu, 3 murale są w Karwinie.
Skąd pomysł na taką współpracę? Mówi prezydent Jastrzębia- Zdroju.
Anna Hetman: Wieloletnie nasze doświadczenie pokazują, że Polacy chętnie jeżdżą do Karwiny, a mieszkańcy Karwiny przyjeżdżają do Jastrzębia. Aby wzbogacić ten pobyt po jednej i po drugiej stronie, podczas roboczych rozmów pracownicy wymyślili projekt „Współpraca Muralowa”. A dlaczego? Dlatego, że wśród mieszkańców jest duże zainteresowanie właśnie muralami, które już powstawały w naszych miastach. Wzbogacamy ofertę turystyczną naszych miast: Żelazny Szlak Rowerowy, wzbudza duże zainteresowanie, a jednocześnie jest apetyt na coś więcej. I dlatego też nasza oferta turystyczna dotyczy murali, które pokazujemy, ale też historii, np. uzdrowiskowej czy związanej ze strajkami i podpisaniem Porozumienia Jastrzębskiego. Mamy Szlak Wolności i Ścieżkę Uzdrowiskową. Na tym Szlaku Wolności pojawiają się murale, to jest inna forma zwiedzania i poznawania rzeczywistości, historii naszych miast. To będzie interesowało nie tylko tych dojrzałych turystów, ale również młodych.
Murale po obu stronach granicy to bardzo ciekawy projekt i kolejny obszar w którym mogliśmy połączyć siły
– cieszy się zastępca prezydenta Karwiny, Andrzej Bizoń.
Andrzej Bizoń: Nasza współpraca z partnerskim miastem Jastrzębie- Zdrój to ponad 26 lat współpracy i tych projektów parę już zrobiliśmy. Zauważyliśmy, że w Polsce w różnych miastach są bardzo popularne murale, i pomyśleliśmy sobie, że te murale mogą ożywić także u nas różne miejsca. Taki pomysł również urodził się w Jastrzębiu i tam już coś małego mieli… Chętnie podjęliśmy współpracę i chcieliśmy coś takiego zrobić.
Radio 90: Murale są w Czechach popularne?
Andrzej Bizoń: Przyznam się szczerze, że to taka nowość na razie, nie aż tak jak w Polsce, ale są miasta, które już dają przestrzeń np. młodym artystom, by przestrzeń publiczną upiększyć. W Czechach najpierw były malowidła na jakichś płotach fabrycznych albo na ogrodzeniach obiektów sportowych… teraz faktycznie zaczyna to iść do przodu i zaczynają się pojawiać właśnie np. na osiedlach albo na jakichś budynkach, instytucjach.
Radio 90: A co przedstawiają?
Andrzej Bizoń: Bardzo różne motywy, może czasami związane z historią tego miasta, czy też jakimś akcentem przemysłowym, że np. jakieś miasto miało przemysł włókienniczy albo przemysł ciężki. To takie wspomnienie. Czasami zdarzają się takie murale, że przedstawiają jakąś znaną osobowość z danego miasta.
Co przedstawiają jastrzębskie murale?
Anna Hetman: Po naszej stronie, w Jastrzębiu mamy trzy takie murale, one nawiązują do historii naszego miasta, czyli pierwszy odsłonięty na rocznicę podpisania Porozumienia Jastrzębskiego, znajdujący się przy ulicy Śląskiej. Na bloku duży mural, doceniony zresztą nagrodą.
Anna Hetman: Drugi mural znajduje się na placu WOŚP, to jest mural 3D poziomy. Taki niecodzienny i rzeczywiście wzbudzający wiele zainteresowania nie tylko mieszkańców Jastrzębia, ale również przyjezdnych. Ten mural 3D, o którym wspomniałam, nawiązuje do historii wolnościowej, do strajku w kopalni, do powstania Solidarności. To jest takie oddanie hołdu górnikom, zbiorowym bohaterom, którzy wywalczyli wolność.
Anna Hetman: Trzeci mural znajduje się przy ulicy Katowickiej, na ścianie bloku. Nawiązuje z kolei do naszych działań ekologicznych. To była akcja „Weź się za zieleń” powiązana z nasadzeniami, z dużą ilością nasadzeń drzew. I również mural ekologicznym, czyli farba, która pochłania te wszystkie zanieczyszczenia. Bardzo mieszkańcom, zwłaszcza tych bloków, spodobał się ten pomysł, chętnie przestaliśmy do tego i mamy zapotrzebowanie innych mieszkańców na takie murale. A wszystkie kolejne murale, które będą możliwe do zrealizowania, chcemy, by były malowane taką ekologiczną farbą.
W Karwinie powstały także trzy murale
– dodaje zastępca prezydenta Karwiny, Andrzej Bizoń. Jak wyglądają? Co przedstawiają?
Andrzej Bizoń: Pierwszy na wielkim bloku mieszkalnym przedstawia dwójkę ludzi, którzy patrzą przez okno na świat. Chodzi o to, by każdy kto przechodzi pomyślał: gdzie on patrzy? Czy to jest przyszłość? Przeszłość? Bo każda generacja przez to okno gdzieś patrzy… Mural zostawia to dla tego przechodnia, żeby on sam odpowiedział sobie na to pytanie o perspektywę rozwoju tego miasta, rozwoju świata.
fot.karvina.cz
Andrzej Bizoń: Drugi mural jest typowo sportowy, bo widnieje on na ścianie hali widowiskowo- sportowej, a ta hala przede wszystkim jest wykorzystywana przez piłkarzy ręcznych w Karwinie. To jest bardzo znany klub, 15- krotny mistrz Republiki Czeskiej i na jednym ze ścian wyobraża on najlepszego i chyba najsłynniejszego zawodnika pana Franciszka Brůna, który był reprezentantem Republiki Czeskiej albo kiedyś Czechosłowacji i był mistrzem świata, wicemistrzem olimpijskim, a ród Brunów do dnia dzisiejszego udziela się właśnie w tej branży sportowej. Wnuk pana Franciszka Brůna jest dzisiaj prezydentem, trenerem obecnej drużyny szczypiorniaka.
Andrzej Bizoń: A trzeci mural jest specyficzny, ponieważ widnieje na ogrodzeniu, na płocie byłej fabryki…. Tutaj to były murale, które były wymyślane przez uczniów i studentów i one na każdym z tych pól pokazują jakieś postacie z naszego regionu. Jest na przykład kopalnia, fabryka, która tutaj była, są pogórnicze tereny…
fot.facebook.com/karvina.oficialni.stranka.mesta
Murale, które już powstały w Jastrzębiu, to najlepsze prace jakie nadesłano na ogłoszone przez miasto konkursy
– podkreśla prezydent Anna Hetman.
Anna Hetman: Te murale tworzą profesjonaliści, często wykorzystujemy też formę konkursową, czyli ogłaszamy konkurs i komisja wybiera spośród wielu, kilkudziesięciu propozycji te najlepsze, najpiękniejsze. A zdarza się też tak jak w przypadku muralu związanego z 40- leciem, że spośród tych najlepszych wybierali mieszkańcy i eksperci.
Radio 90: Który mural Pani zdaniem jest najładniejszy?
Anna Hetman: Dlaczego wszystkie trzy murale są inne, charakterystyczne dla danego miejsca i dla celu, w jakim powstał? Mamy jeden mural ekologiczny i dwa związane z naszą historią, typowo z historią lat współczesnych i znajdują się na każdym szlaku wolności. Na pewno ten mural poziomy jest bardzo intrygujący, bo niektórzy mieszkańcy stojąc w odpowiednim miejscu mają wrażenie, że mogą wpaść do środka kopalni, więc w okolicy takiego muralu nie ma i on najbardziej wzbudza zainteresowanie przyjezdnych.
Radio 90: Są trzy po naszej polskiej stronie. Czy będą.
Anna Hetman: Kolejne? Mamy taki zamiar. Mieszkańcy upominają się o te murale ekologiczne, my natomiast chcemy z rozwagą podchodzić do tego tematu, aby nie było to tak, że wszystkie ściany bloku będą pokryte kolorami. To ma mieć jakiś przekaz, więc każdy nowy mural będzie nawiązywał do naszej historii i znajdował się w takim miejscu, w którym po pierwsze będzie możliwy do namalowania, ale po drugie będzie to miejsce takie, w którym można się zatrzymać i mieć refleksje na temat tego, co się kiedyś wydarzyło.
Radio 90: Możemy zdradzić, kiedy ewentualnie następny, czwarty mural mógłby się pojawić?
Anna Hetman: Myśleliśmy już o kolejnym muralu, który mógłby nawiązywać do uzdrowiska. Pojawił się problem braku zgody właściciela budynku na namalowanie tego muralu, dlatego szukamy kolejnego miejsca, w którym można by wykonać takie malowidło.
Czy kolejne murale będą także powstały w Karwinie? Posłuchajcie:
Prezydent Jastrzębia- Zdroju Anna Hetman przypomina, że w związku z muralami ogłoszony został także konkurs.
Anna Hetman: W projekcie „Muralowa Współpraca” mamy konkurs, wszystkie informacje znajdziecie na stronie jastrzebie.pl, zachęcamy.
Czekają nagrody
-mówi rzeczniczka Urzędu Miasta w Jastrzębiu-Zdroju, Małgorzata Krzeszkiewicz.
Małgorzata Krzeszkiewicz: Konkurs polega na zrobieniu 8 zdjęć w konkretnych miejscach określonych w regulaminie, do wygrania są kosze piknikowe, wyposażone w talerze, w sztućce.
Kosze piknikowe do wygrania w konkursie w Jastrzębiu- Zdroju/jastrzebie.pl
Sprawdźmy jeszcze co o muralach sądzą mieszkańcy Jastrzębia Zdroju? Pytała ich o to Monika Sokołowska, posłuchaj jej rozmów na ulicach Jastrzębia:
Muralowa współpraca. Murale w Jastrzębiu- Zdroju
- MURAL 3D – Plac Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy
Mural symbolicznie przestawia wnętrze kopalni węgla kamiennego. Wewnątrz widzimy 2 strajkujących górników z hasłem „Zwyciężymy! Jastrzębie-Zdrój 1980” oraz „Solidarność”. Jest on wyrazem hołdu wydarzeń sierpnia 1980 roku, zwieńczonych podpisaniem Porozumienia Jastrzębskiego. Stał się dopełnieniem porozumień sierpniowych, zawartych wcześniej między władzą a strajkującymi robotnikami w Szczecinie i Gdańsku. Strajkujący z 56 zakładów wywalczyli m.in. prawo do wolnych sobót i niedziel. Mural3D jest wyrazem hołdu dla wydarzeń sierpnia 1980 roku.
- UL. ŚLĄSKA
Mural przy ulicy Śląskiej, stworzony z okazji 40-lecia Porozumienia Jastrzębskiego, został nagrodzony w ogólnopolskim konkursie oraz został odsłonięty w rocznicę podpisania Porozumienia Jastrzębskiego. W konkursie na projekt muralu komisja pod przewodnictwem prof. dr. hab. Adama Pociechy z katowickiego ASP wybrała pracę stworzoną przez Ewę Podlodowską. To niezwykle interesujący projekt, który w prostej formie pokazuje postulaty Porozumienia Jastrzębskiego. Wolne soboty, obniżenie wieku emerytalnego dla pracowników dołowych, wyrównanie płac… Na muralu, który powstał przy ulicy Śląskiej, w prostej, graficznej formie odnaleźć można każdy z postulatów wypracowanych w naszym mieście w 1980 roku. Malowidło ma ponad 16 metrów wysokości i 10 metrów szerokości.
- UL. KRAKOWSKA
Mural jest częścią akcji ekologicznej Weź się zazieleń! W jej ramach jastrzębianie zasadzili wspólnie 250 drzew. Otrzymywali także mieszanki nasion, dzięki którym tworzyli własne łąki kwietne. Mural został wykonany przy użyciu farby antysmogowej, która neutralizuje tlenki azotu, zmniejsza zanieczyszczenie powietrza formaldehydem, zapobiega rozwojowi grzybów i pleśni na powłoce oraz eliminuje nieprzyjemne zapachy. Jeden metr kwadratowy powierzchni pomalowanej farbą oczyszcza powietrze jak jedno dorosłe drzewo. Ma prawie 200 metrów powierzchni i dzięki specjalnym farbom oczyszcza jastrzębskie powietrze. Autorką wizji graficznej muralu jest Izabela Szulc, której projekt został wybrany przez komicję. Twórczyni pracy wkomponowała w malowidło najbardziej charakterystyczne miejsca i zabytki Jastrzębia-Zdroju.
Muralowa współpraca. Murale w Karwinie
- Mural na hali piłki ręcznej
Mural przedstawia Františka Brůnę, legendę czeskiej i karwińskiej piłki ręcznej, posiadacza złotego medalu Mistrzostw Świata w Szwecji w 1967 roku, srebrnego medalisty Letnich Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 roku oraz brązowego medalisty Mistrzostw Świata w Czechosłowacji w 1964 roku. Z Baníkiem Karwina zdobył mistrzostwo Czechosłowacji w 1968 i 1972 roku. Autor: Arkadiusz Andrejkow.
- Mural przy ulicy Borovského 814
Podczas pracy nad projektem w Karwinie-Raju artystę zainspirowało piękno codzienności. Dwie postacie wyglądają przez okna w Karwinie-Raju i rozmawiają. Co widzą i o czym rozmawiają? Interpretację pozostawiamy przechodzącym widzom i cieszymy się, że to znaczenie zmienia się w zależności od tego, kto i w jakich okolicznościach patrzy na obrazy. Autor: Kamil Kuzko.
- Mural na ścianie naprzeciwko basenu letniego
W 2019 roku była zgoda od dyrektora PPK, dawnej firmy Kovona, na stworzenie graffiti i street artu na ogrodzeniu ich terenu. Na tych terenach odbyły się dwie edycje festiwalu graffiti, na które zaproszono artystów, streetartowców i grafficiarzy nie tylko z Moraw Północnych, ale także z całych Czech i Polski. Część muru ozdobili również uczniowie (SŠTaS i Gimnazjum w Karwinie), którzy przygotowali obrazy z motywami znanych osobistości Karwiny i miejscowych rodaków.
Projekt pn. „MURALowa współpraca” nr rej. CZ.11.2.45/0.0/0.0/16_010/0003125 dofinansowany został ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Funduszu Mikroprojektów Programu INTERREG V-A Republika Czeska – Polska i Budżetu Państwa za pośrednictwem Euroregionu Śląsk Cieszyński.
Czytaj także:
