Naukowcy UŚ piszą w sprawie węgla

W trakcie COP 24 w Katowicach Polska zaproponowała Śląską Deklarację Solidarnej i Sprawiedliwej Transformacji, uzyskując dla niej poparcie 56 państw. Stawia to przed nami wyjątkową odpowiedzialność za realizację zasad sprawiedliwej transformacji, w szczególności Śląska, jako regionu o największej koncentracji wydobycia węgla kamiennego w Unii Europejskiej.

– czytamy w liście, pod którym podpisało się ponad 50 pracowników Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. A o sprawiedliwej transformacji mówiono także podczas ubiegłotygodniowej konferencji SMOG SZOK, jaką w Rybniku zorganizowały aktywistki z Rybnickiej Rady Kobiet.

Badania zaprezentowane w Rybniku przez belgijskiego profesora epidemiologii Tima Nawrota dowodzą, że polskie dzieci są średnio ponad cztery razy bardziej narażone na działanie substancji rakotwórczych z zanieczyszczonego powietrza niż dzieci we Francji.

Pełne badania:Results-Rybnik (Tim Nawrot)

Relacja z konferencji SMOG SZOK:

• Czarny węgiel truje nasze dzieci. Wyniki kolejnych badań

Pełny list naukowców UŚ do premiera Rady Ministrów:

W naszej ocenie, w najlepiej rozumianym interesie Górnego Śląska, jest możliwie szybkie odejście od wydobycia węgla kamiennego na warunkach uzgodnionych nie tylko pomiędzy rządem i związkami zawodowymi, ale także pozostałymi interesariuszami i środowiskami regionalnymi, w warunkach znacznie szerszego konsensu społecznego.

Wydłużanie horyzontu zmian gospodarczego i technologicznego profilu regionu nie jest odpowiedzią na rzeczywiste potrzeby mieszkańców Górnego Śląska i Zagłębia, w szczególności młodszych i przyszłych pokoleń, oczekujących koncentracji wsparcia publicznego nie na subsydiowaniu przemysłów schodzących, lecz głębokiej modernizacji gospodarczej i technologicznej regionu, zdecydowanej poprawy jakości życia i budowy nowych szans rozwojowych związanych z „Europejskim Zielonym Ładem”.
Ogromne potrzeby inwestycyjne związane z zagospodarowaniem i rewitalizacją obszarów pogórniczych, a także radykalną poprawą jakości środowiska naturalnego w regionie wymagają skierowania zasobów finansowych i ludzkich dziś angażowanych w przedłużanie egzystencji sektora górnictwa węgla kamiennego. Grozi to marnowaniem szans rozwojowych regionu, a także nieoptymalnym i spóźnionym wykorzystaniem funduszy pomocowych Unii Europejskiej dedykowanych procesowi sprawiedliwej transformacji. Jest to działanie sprzeczne z długookresowym interesem regionu i jego mieszkańców, którym wskutek tego grozi trwała marginalizacja w europejskim i światowym ładzie gospodarczym, wyłaniającym się z obecnie zachodzących przemian. Dlatego im szybciej uda się zakończyć na Śląsku epokę wydobycia węgla, tym lepiej dla regionu, jeżeli tylko w procesie tym zostaną zapewnione korzystne i uczciwe warunki transformacji, a potencjał pracowników i firm tego sektora zostanie należycie zagospodarowany.

Apelujemy o jak najszybsze uruchomienie procesu przemian gospodarczych, technologicznych i społecznych, dzięki którym region Górnego Śląska i Zagłębia zostanie możliwie szybko włączony w proces osiągania ambitnych celów europejskiej polityki klimatycznej. Przemiany takie powinny uwzględniać perspektywę znacznie szerszego kręgu interesariuszy niźli tylko reprezentantów górniczych central związkowych – wspólnot samorządowych, środowisk gospodarczych, organizacji pozarządowych oraz środowisk naukowych. Jedynie w ten sposób nieuchronne procesy transformacji regionu stworzą szansę na odzyskanie przez Śląsk dynamiki rozwojowej i wykorzystanie jego potencjału w sposób odpowiadający wyzwaniom XXI wieku.

Pod listem podpisali się:

• Prof. zw. dr hab. Wiesław Banyś, językoznawstwo ogólne i romańskie, Instytut Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny, Rektor Uniwersytetu Śląskiego w latach 2008–2016, Przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich w latach 2012–2016, członek Zarządu European University Association w latach 2015–2019, Wiceprzewodniczący Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego;
• Dr hab. Jacek Barcik, prof. UŚ, prawnik, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, członek Grupy Badawczej Sprawiedliwej Transformacji,
• Dr hab. Adam Bartoszek, prof. UŚ, socjolog, Instytut Socjologii, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, przewodniczący śląskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Socjologicznego;
• Dr hab. Magdalena Bartłomiejczyk, prof. UŚ, Instytut Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Prof. zw. dr hab. Bożena Cetnarowska, językoznawca-anglista, Instytut Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Prof. zw. dr hab. Piotr Czerwiński, filolog, Instytut Językoznawstwa, członek Rady Instytutu, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Prof. dr hab. Jerzy Dajka, fizyk, Instytut Informatyki, Instytut Fizyki, Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr hab. Grzegorz Drożdż, prof. UŚ, językoznawca, Instytut Językoznawstwa Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr hab. Teresa Dukiet-Nagórska, emerytowany prof. UŚ, Uniwersytet Śląski w Katowicach;
• Dr hab. Leszek Gruszczyński, emerytowany prof. UŚ, socjolog, Uniwersytet Śląski w Katowicach;
• Dr Przemysław Janikowski, językoznawca, Instytut Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Prof. dr hab. Ewa Jaskółowa, literaturoznawczyni, Instytut Literaturoznawstwa, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr hab. Michał Kania, prof. UŚ, prawnik, Wydział Prawa i Administracji, członek Grupy Badawczej Sprawiedliwej Transformacji, Uniwersytet Śląski w Katowicach;
• Prof. dr hab. Małgorzata Kita, językoznawca-polonista, Instytut Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, uczestnik grantu wyszehradzkiego Edukacja humanistyczna dla klimatu (HEC).
• Dr hab. Marcin Kostur, prof. UŚ fizyk, Instytut Fizyki, Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr Piotr Kowalewski, historyk, Instytut Historii, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr hab. Tomasz Kubalica, prof. UŚ, filozof, Instytut Filozofii, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr Małgorzata Lubelska-Sazanów, prawniczka, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, członkini Grupy Badawczej Sprawiedliwej Transformacji;
• Dr hab. Ewa Łupikasza, prof. UŚ, klimatolog, Instytut Nauk o Ziemi, Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Zespół badawczy klimat i zmiany klimatu;
• Dr Witold Mandrysz, socjolog, Instytut Socjologii, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, członek Grupy Badawczej Sprawiedliwej Transformacji;
• Dr hab. Kazimierz Miroszewski, prof. UŚ, historyk, Instytut Historii, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr hab. Rafał Muster, prof. UŚ, socjolog, Instytut Socjologii, zastępca Dyrektora Instytutu Socjologii, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, członek Grupy Badawczej Sprawiedliwej Transformacji;
• Dr hab. Tomasz Nawrocki, prof. UŚ, socjolog, Dyrektor Instytutu Socjologii, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Prof. dr hab. Bernadeta Niesporek-Szamburska, językoznawca polonista, Instytut Językoznawstwa, dyrektor Interdyscyplinarnego Centrum Badań nad Edukacją Humanistyczną, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr hab. Anna Orczewska, prof. UŚ, biolog, Instytut Biologii, Biotechnologii i Ochrony Środowiska, Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr hab. Tomasz Pietrzykowski, prof. UŚ, prawnik, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, kierownik interdyscyplinarnej Grupy Badawczej Sprawiedliwej Transformacji;
• Dr Katarzyna Ponikowska, socjolożka, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, członkini Grupy Badawczej Sprawiedliwej Transformacji;
• Dr Ewa Półtorak, językoznawca romanistka, Instytut Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach; członkini Interdyscyplinarnego Centrum Badań nad Edukacją Humanistyczną;
• Dr Dominika Rychel-Mantur, historyk, Instytut Historii, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr hab. Edyta Sierka, prof. UŚ, biolog, specjalista ochrony środowiska, Instytut Biologii, Biotechnologii i Ochrony Środowiska, Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Dyrektor Indywidualnych Studiów Międzyobszarowych UŚ.
• Prof. zw. dr hab. Piotr Skubała, ekolog, Instytut Biologii, Biotechnologii i Ochrony Środowiska, Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr Tomasz Słupik, politolog, historyk idei, Instytut Nauk Politycznych, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr Michał Sobala, geograf, Instytut Nauk o Ziemi, Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Mgr Magdalena Stryja, prawniczka, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, członkini Grupy Badawczej Sprawiedliwej Transformacji;
• Dr hab. Małgorzata Suchacka, prof. UŚ, socjolożka, Instytut Socjologii, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, członkini Grupy Badawczej Sprawiedliwej Transformacji;
• Dr Anna Swoboda, Instytut Literaturoznawstwa, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Prof. dr hab. Iwona Szarejko, genetyk, Instytut Biologii, Biotechnologii i Ochrony Środowiska, Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr hab. Konrad Szcześniak, językoznawca, Instytut Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr Aleksandra Szymańska-Tworek, językoznawca-anglista, Instytut Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr Barbara Taraszka-Drożdż, językoznawczyni, Instytut Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr Łukasz Trembaczowski, socjolog, Instytut Socjologii, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, koordynator naukowy Grupy Badawczej Sprawiedliwej Transformacji;
• Dr hab. Agnieszka Turska-Kawa, prof. UŚ, politolożka, Dyrektorka Instytutu Nauk Politycznych, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr Małgorzata Tyrybon, socjolożka, Prodziekan ds. Kształcenia i Studentów na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr hab. Krystyna Warchał, prof. UŚ, Instytut Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr hab. Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska, prof. UŚ, kulturoznawca, Instytut Nauk o Kulturze, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, kierownik Zespołu ds. biohumanistycznych badań kulturowych;
• Dr hab. Adam Wojtaszek, prof. UŚ, językoznawca-anglista, Dyrektor Instytutu Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr hab. Joanna Wowrzeczka, Instytut Sztuk Plastycznych, Wydział Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Kierowniczka Studiów Doktoranckich;
• Dr hab. Marcin Zabawa, prof. UŚ, językoznawca-anglista, Instytut Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr hab. Maria Anna de Abgaro Zachariasiewicz, prawnik, prof. UŚ , Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr Wojciech Zarzycki, botanik, ekolog, Instytut Biologii, Biotechnologii i Ochrony Środowiska, Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach;
• Dr Agata Zygmunt, socjolożka, Instytut Socjologii, Dyrektorka kierunków: Socjologia; Praca socjalna oraz Polityki miejskie i doradztwo publiczne; Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, członkini Grupy Badawczej Sprawiedliwej Transformacji;