Objawy alergii na pyłki. Diagnostyka i leczenie [materiał sponsorowany]
Wodnisty katar, drapanie w gardle, łzawiące i opuchnięte oczy… alergia na pyłki drzew oraz traw może dawać naprawdę uciążliwe objawy, które – zwłaszcza w okresie wzmożonej emisji pyłków (a więc „w sezonie alergicznym”) – zdecydowanie utrudniają codzienne funkcjonowanie. W jaki sposób diagnozuje się alergię wziewną i jak minimalizować jej symptomy? Czy alergię na pyłki można całkowicie wyleczyć? Poznaj najważniejsze informacje o objawach alergicznych i sprawdź, jak radzić sobie z nimi na co dzień.

Szacowany czas czytania: 03:43
Alergia wziewna – objawy. Badania alergologiczne (testy alergiczne) z krwi i inne metody diagnostyczne
Alergia wziewna – podobnie, jak w przypadku alergii pokarmowych czy kontaktowych – to nadmierna reakcja układu immunologicznego na kontakt z konkretnym alergenem. W przypadku alergii wziewnych są to najczęściej pyłki traw, krzewów i drzew, w największych ilościach obecnych w powietrzu wiosną oraz latem. W Polsce najczęściej obserwuje się alergię na pyłek brzozy oraz na pyłek tymotki łąkowej, będącej gatunkiem trawy.
Jakie symptomy daje ten rodzaj alergii? Objawy to przede wszystkim alergiczny nieżyt nosa – a więc zespół symptomów uwzględniających świąd w nosie, wodnisty katar (określany czasem jako „cieknący”), nierzadko blokadę nosa (utrudnione oddychanie przez nos) oraz częste kichanie. Dodatkowo u wielu pacjentów obserwuje się świąd powiek i ich opuchnięcie, zaczerwienienie oczu, łzawienie. Reakcja alergiczna ze strony górnych dróg oddechowych przebiega często z kaszlem, świszczącym oddechem oraz uczuciem ciężkości w klatce piersiowej.
Jeśli chodzi o diagnostykę alergii wziewnych, to często wykorzystuje się w ich rozpoznawaniu testy naskórkowe (polegające na aplikacji alergenu na skórę przedramienia oraz naruszenie jej ciągłości w celu sprawdzenia reakcji układu immunologicznego), natomiast zdecydowanie dokładniejszym sposobem diagnostyki są testy przeprowadzane z krwi. Warto rozważyć wykonanie przesiewowego panelu testów na alergeny wziewne (https://www.alab.pl/badanie/panel-alergenow-wziewnych-30-alergenow-metoda-polycheck). Bardzo rzadko u pacjentów przeprowadza się testy prowokacyjne (a więc aranżowanie sytuacji ekspozycji pacjenta na dany alergen, imitującą prawdziwy kontakt z substancją uczulającą, ale w warunkach gabinetu lekarskiego i pod kontrolą specjalistów). Wspomniane badanie można znaleźć na stronie alab.pl
Leczenie alergii na pyłki drzew i traw – jak przebiega?
Sposobem leczenia alergii wziewnych, który wykazuje bardzo wysoką skuteczność (u 90% pacjentów uzyskuje się trwały rezultat w postaci zmniejszenia natężenia objawów lub ich całkowite zniesienie), jest immunoterapia (potocznie określana mianem odczulania). Co do zasady nie jest to leczenie uciążliwe (polega na przyjmowaniu kropli, tabletek umieszczanych pod językiem lub też poddawania się iniekcjom), natomiast dla osiągnięcia satysfakcjonującego wyniku musi trwać kilka lat (zazwyczaj od 3 do 5). Immunoterapia polega na ekspozycji pacjenta na niskie stężenie alergenu (które, w miarę upływu czasu, wzrasta), by stopniowo uspokajać reakcję układu immunologicznego na kontakt z danym alergenem.
Oprócz immunoterapii, standardowo u pacjentów stosuje się leczenie objawowe (w tym hamujące katar, zmniejszające przekrwienie i łzawienie oczu) oraz leczenie antyhistaminowe (zapobiegające wystąpieniu reakcji alergicznej lub minimalizujące objawy przy kontakcie z pyłkiem).
Warto tu także dodać, że istnieją sposoby, dzięki którym pacjenci mogą czuć się lepiej podczas sezonu alergicznego w domowym zaciszu. Należy do nich między innymi zmiana i pranie ubrań, w których przebywało się na zewnątrz, płukanie ust, jamy nosowej oraz oczu po powrocie do domu, a także branie pryszniców (wraz z myciem włosów). W taki sposób pozbywamy się większości alergenów, które zdążyły osadzić się na naszych ubraniach, skórze i włosach (oraz oczywiście na lepkich śluzówkach – w tym w jamie ustnej, w nosie czy na spojówkach oczu). Dodatkowo warto zaniechać wietrzenia mieszkania i – ogólnie – otwierania okien w sezonie alergicznym, w okolicach godziny 12 (z uwagi na największe stężenie pyłków powietrzu właśnie o tej porze dnia).
Źródła:
- Dr med. P. Rapiejko, Alergia na pyłek traw [w:] Medycyna Praktyczna, 30.05.2014
- Dr med. P. Rapiejko, prof. Dr hab. med. Rudzki, Pyłek brzozy [w:] Medycyna Praktyczna, 12.11.2012
- dr hab. med. M. Kaczmarski, Pyłkowo-pokarmowe reakcje krzyżowe a atopowo-alergiczne zmiany skórne u dzieci i młodzieży [w:] Dermatologia po Dyplomie 01/2018
- Dr med. M. Świerczyńska-Krępa, Alergeny wziewne [w:] Medycyna Praktyczna, 09.11.2012
- Brzoznowski, Standardy diagnostyczne i terapeutyczne alergicznego nieżytu nosa [w:] Forum Medycyny Rodzinnej 2009, tom 3, nr 3
- Szalińska, Alergia wziewna – co to jest? Przyczyny, objawy i diagnostyka (https://www.alab.pl/centrum-wiedzy/alergia-wziewna/) [w:] ALAB – Centrum Wiedzy, alab.pl, dostęp: 07.03.2025
- Jędrzejek, D. Pokorna-Kałwak, A. Mastalerz-Migas, Alergiczny i niealergiczny nieżyt nosa [w:] Lekarz POZ 2/2020
- Modrzyński, J. Królikiewicz, E. Zawisza, G. Przybylski, Alergiczne zapalenie gardła [w:] Borgis – Medycyna Rodzinna 6/2003
- Bodajko-Grochowska, A. Emeryk, Rola lekarza rodzinnego w diagnostyce i leczeniu chorób alergicznych u dzieci w świetle aktualnych wytycznych. Część 2 – alergiczny nieżyt nosa, alergiczne zapalenie spojówek, astma [w:] Forum Medycyny Rodzinnej, tom 8, nr 2 (2014)