Probiotyki. Jakie są ich zalety i zastosowanie? Czym się kierować przy wyborze odpowiedniego?
Zgodnie z definicją zaproponowaną przez Światową Organizację Zdrowia, probiotyki są drobnoustrojami, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza. Do drobnoustrojów probiotycznych należy zaliczyć m.in. bakterie kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium.
Bakterie kwasu mlekowego m.in. z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium są najczęściej stosowanymi szczepami w produkcji preparatów probiotycznych oraz żywności funkcjonalnej.
Żeby szczep mógł zostać uznany za probiotyczny musi spełnić szereg warunków, m.in.:
- Mikroorganizmy muszą wykazywać aktywność i żywotność po dostaniu się do przewodu pokarmowego.
- Mikroorganizmy muszą zostać wyizolowane z mikrobiomu człowieka, jeżeli mają być stosowane u ludzi.
- Szczep nie może wykazywać działania toksycznego, patogennego i musi być bezpieczny dla zdrowia.
- Szczep musi mieć ściśle ustaloną przynależność taksonomiczną – rodzajową i gatunkową.
- Szczep musi wykazywać pozytywny wpływ na organizm, co jest potwierdzone badaniami klinicznymi.
Zalet stosowania probiotyków jest wiele. Bakterie probiotyczne wykazują korzystne działanie m.in. na mikrobiotę jelitową, która odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu odporności organizmu. Probiotyk należy wybierać w zależności od swoich potrzeb, ponieważ różne szczepy wykazują różnorodne zastosowania, np.:
- Lactobacillus plantarum 299v odnajduje zastosowanie u chorych na zespół jelita drażliwego (IBS). Probiotyk regularnie stosowany u osób zmagających się z tą chorobą pomaga zmniejszyć dolegliwości bólowe i wzdęcia. Ponadto, badania wykazują, że przyjmowanie probiotykoterapii szczepu Lactobacillus plantarum 299v zwiększa przyswajanie żelaza w jelitach, zwiększa poziom ferrytyny we krwi i pozytywnie wpływa na nastrój i wigor.
- Sacharomycetes boulardii CNCM I-745 wykazuje właściwości zmniejszające ryzyko wystąpienia biegunki poantybiotykowej. Ponadto szczep ten u osób chorych przyjmujących antybiotykoterapię lub zmagających się z przewlekłymi biegunkami, pomaga szybciej odbudować mikrobiotę jelitową.
Na co zwrócić uwagę wybierając probiotyk?
- Nazwa prawidłowo opisanego szczepu jest 3-częściowa i podaje rodzaj, gatunek oraz oznaczenie literowo-cyfrowe szczepu, np. Lactobacillus rhamnosus GG, Lactobacillus plantarum 299v, Sacharomycetes boulardii CNCM I-745.
- Przechowywanie w niskiej temperaturze wydłuża przeżywalność bakterii, zatem najkorzystniej wybierać probiotyki, które należy przechowywać w lodówce.
- Najkorzystniej wybierać probiotyki po badaniach klinicznych – zatem leki, a nie suplementy diety. Ponieważ kupując probiotyk przebadany klinicznie mamy pewność, że w leku znajdują się dokładnie te szczepy, które zostały określone przez producenta, i że są one w ilości wywierającej korzystny wpływ na organizm człowieka.
fot. pixabay.com
Żywność probiotyczna, co warto wiedzieć?
Na rynku możemy znaleźć także probiotyczną żywność funkcjonalną. Żywność funkcjonalna są to produkty spożywcze, dodatkowo wzbogacone prozdrowotnymi składnikami, np. probiotykami lub błonnikiem pokarmowym. Żywność ta musi wykazywać korzystny, udokumentowany wpływ na zdrowie ponad ten, który wynika z obecności w niej składników odżywczych tradycyjnie uznawanych za niezbędne. Najczęściej spotykana probiotyczna żywność funkcjonalna występuje w postaci przetworów mlecznych, najczęściej jogurtów, tj. Activia/Actimel lub słodyczy tj. probiotic cookie Beraw/czekoladki Difloschoco. Wybierając żywność funkcjonalną zwracajmy uwagę na odpowiednio opisane szczepy oraz na termin przydatności do spożycia, ponieważ im produkt jest świeższy, tym będzie zawierał więcej kultur bakterii probiotycznych. Spożywając żywność probiotyczną pamiętajmy o regularności!
Autor: Marta Posak. Studentka pierwszego roku studiów magisterskich na kierunku Żywienie Człowieka i Dietetyka.
Czytaj także:
