Szpital Psychiatryczny w Rybniku ma już 138 lat! W tym roku uczczą pamięć Edyty Goczoł- pielęgniarki, która straciła życie ratując pacjentów szpitala
Szpital Psychiatryczny w Rybniku leczy pacjentów już od 138 lat. W tym roku, w ramach obchodów zacnego jubileuszu, przypomniana zostanie postać Edyta Goczoł, bestialsko zamordowanej pielęgniarki, która do końca została ze swoimi pacjentami.
Szacowany czas czytania: 05:55
Szpital Psychiatryczny w Rybniku obchodzi 138. rocznicę istnienia
Szpital Psychiatryczny w Rybniku działa już od 138 lat. W tym roku, w ramach obchodów jubileuszu przypomniana zostanie postać Edyty Goczoł- pielęgniarki, która straciła życie ratując pacjentów szpitala w czasie II wojny światowej. Za nieco ponad tydzień, dokładnie 27 maja w Klinicznym Szpitalu Psychiatrycznym w Rybniku odbędzie się uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej, poświęconej właśnie pielęgniarce, która zginęła z rąk wojsk radzieckich 26 stycznia 1945 roku, kiedy odmawiając ewakuacji, postanowiła do końca zostać ze swoimi podopiecznymi w oddziale rehabilitacyjnym w Rybnickiej Kuźni.
Edyta Goczoł 12.12.1918- 26.01.1945
Zatrudniona została w szpitalu psychiatrycznym w Rybniku jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, zamieszkała w domu dla pielęgniarek funkcjonującym na terenie szpitala. W czasie II wojny światowej opiekowała się pacjentami, którzy w ramach rehabilitacji przebywali w gospodarstwie w Rybnickiej Kuźni.
W styczniu 1945 roku, kiedy wojska radzieckie zbliżały się do Rybnika, rozpoczęła się ewakuacja pacjentów i pracowników szpitala, ostatni transport (którym szpital opuścił także dyrektor Josef Riepenhausen) wyjechał z miasta 24 stycznia, nie wszyscy jednak wyjechali, część pacjentów i personelu pozostała na miejscu i w okolicznych oddziałach. Kiedy 26 stycznia wojska radzieckie wkroczyły do Rybnika, w oddziale w Rybnickiej Kuźni przebywało 43 pacjentów, dyżur pełniła pielęgniarka, 27-letnia wówczas Edyta Goczoł i pielęgniarz o nazwisku Tkocz (imię nieznane). Na miejscu znajdowali się również woźnica szpitalny- Krywalski (imię także nieznane), który najprawdopodobniej przywiózł dla pacjentów kolację oraz zamieszkały w okolicy Emanuel Karwot.
Pracownicy szpitala doskonale zdawali sobie sprawę ze zbliżającego się zagrożenia, mieli możliwość pozostawienia pacjentów i ucieczki, jednak podjęli decyzję o pozostaniu na miejscu. Budynek oddziału oznaczony był białą flagą z czerwonym krzyżem. Żołnierze wtargnęli do budynku, zabijając przy tym próbujących kryć się w popłochu pacjentów. Nie uratował się nikt z podopiecznych. Jedyną osobą, która przeżyła atak był pielęgniarz Tkocz, który ukrył się pod stertą ciał pomordowanych pacjentów i tak przeczekał aż wojsko opuści szpitalny budynek, tym samym stał się jedynym świadkiem całego zdarzenia.
Pielęgniarka Edyta Goczoł podczas szturmu w Rybnickiej Kuźni została brutalnie zgwałcona, po czym wywleczona na plac przed budynkiem i zamordowana przy użyciu bagnetów. Po kilku dniach, kiedy oprawcy opuścili teren oddziału, zamieszkujący okolicę mieszkańcy wykopali dół i pochowali w nim pomordowanych pacjentów, Edytę Goczoł, woźnicę Krywalskiego i Emanuela Karwot. W marcu 1945 r. po zajęciu Rybnika przez Rosjan, rodzinie Edyty Goczoł udało się wydobyć jej ciało i pochować je na cmentarzu parafii Matki Boskiej Bolesnej w Rybniku. Grób ten istnieje do dnia dzisiejszego, a opiekują się nim krewni zamordowanej bestialsko pielęgniarki. W 1947 r. dokonano ekshumacji pozostałych w Rybnickiej Kuźni ciał 43 pacjentów i pochowano ich we wspólnej mogile na cmentarzu znajdującym się przy ul. Gliwickiej w pobliżu rzeki Rudy. Według danych szacunkowych przyjmuje się, że podczas II wojny światowej zginęło około 3 tysiące pacjentów szpitala psychiatrycznego w Rybniku.
Szpital psychiatryczny w Rybniku stał się kliniką
Szpital psychiatryczny w Rybniku w ostatnich latach przeszedł sporą zmianę. W minionym roku jednym z najważniejszych wydarzeń w całej historii szpitala była zmiana referencyjności placówki. Dzięki nawiązanej współpracy z Akademią Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach i powołaniu Oddziału Klinicznego Fizjoterapii dla Osób Nerwowo i Psychicznie Chorych, przed szpitalem psychiatrycznym w Rybniku otworzyły się nowe możliwości rozwoju, zarówno na gruncie medycznym jak i naukowym. Dzięki temu dyrektor szpitala prof. nadzw. dr hab. inż. Joachim Foltys mógł podjąć starania na rzecz utworzenia kliniki w tut. szpitalu i tym sposobem 28 sierpnia 2023 roku uchwałą Sejmiku Województwa Śląskiego SPZOZ Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku otrzymał status szpitala klinicznego.
Rozwój szpitala to także funkcjonujące od ponad dwóch lat Centrum Zdrowia Psychicznego, które w grudniu ubiegłego roku rozszerzyło swoją dotychczasową działalność. Początkowo w ramach Centrum Zdrowia Psychicznego z opieki psychiatrycznej i psychoterapeutycznej mogli korzystać pełnoletni mieszkańcy miasta Rybnika w dwóch poradniach ( przy ul. Gliwickiej i Rudzkiej), aktualnie dzięki rozszerzeniu działalności opieką zostali objęci pełnoletni mieszkańcy całego powiatu rybnickiego. Dla zwiększenia dostępności do świadczeń Centrum Zdrowia Psychicznego otworzyło trzecią Poradnię Zdrowia Psychicznego zlokalizowaną w Czerwionce- Leszczynach.
Kolejny rok- kolejne inwestycje
Ostatni rok działalności szpitala to realizacja kolejnych inwestycji. Uroczystości związanej z nadaniem szpitalowi statusu kliniki, towarzyszyło otwarcie Centrum Monitoringu. To inwestycja zapewniająca bezpieczeństwo zarówno pacjentom jak
i personelowi. W ramach programu DIALOG w Klinicznym Szpitalu Psychiatrycznym powstało także nowoczesne Centrum Diagnostyczne. Podobnie jak w przypadku Pawilonu IV i budynku Oddziału Dziennego Psychiatrycznego, powstanie centrum poprzedził gruntowny remont, w tym m. in. Przebudowa pomieszczeń, zabudowa kontenerowego tomografu komputerowego oraz wybudowanie windy. Wszystkie trzy budynki zostały przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Centrum Diagnostyczne to miejsce, które gwarantuje pacjentom szpitala i Rybnickiego Centrum Zdrowia Psychicznego dostęp do kompleksowej diagnostyki w jednym miejscu, ale nie tylko. Centrum Diagnostyczne to także w pełni wyposażona pracownia fizykoterapii i siedziba poradni Rybnickiego Centrum Zdrowia Psychicznego.
Do użytku oddane zostały m.in. pracownia tomografii komputerowej, pracownia RTG, laboratorium diagnostyczne, pracownie USG, EKG, EEG, EMG i inne.
Szpital nie zwalnia tempa
Rok 2024 to dalsze plany i inwestycje. Kontynuowana będzie przebudowa i remont pawilony XXXIII- to budynek sąsiadujący z Oddziałem Rehabilitacji Psychiatrycznej (dawny sklep i bufet). Budynek po zakończeniu modernizacji zostanie przeznaczony na działalność terapeutyczną dla osób z tzw. podwójną diagnozą, czyli sytuacji, w której zaburzeniom psychicznym towarzyszą różnego rodzaju uzależnienia. Kolejnym działaniem ma być II etap modernizacji sieci ciepłowniczej c.o. i c.w.u. oraz instalacji zimnej wody. Remontu wymagają również szpitalne drogi.
Festyn, to już tradycja!
Tegoroczne obchody rocznicy powstania lecznicy to z jednej strony te bardziej związane z historią. Upamiętnienie tragicznych wydarzeń ze stycznia 1945 roku w postaci odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej pielęgniarce Edycie Goczoł, które odbędzie się 27 maja. Drugą odsłoną świętowania rocznicy powstania szpitala będzie 6 czerwca, wtedy bowiem odbędzie się coroczny festyn dla pacjentów, ich rodzin i personelu. Festyn umilą swoimi występami m. in. pacjenci, zespół Przygoda, czy pokaz strażacki. Oczywiście nie może w tym dniu zabraknąć tradycyjnej kiełbaski z grilla i innych pyszności.
Czytaj także: