Radio 90 logo

MUZYKA WYBRANA DLA CIEBIE • Cieszyn 95.2 fm • Rybnik 90 fm Słuchaj Online Facebook YouTube Instagram

Wielkanocne zwyczaje na Śląsku: Procesje konne w rejonie Raciborza

Facebook Twitter

Wielkanocne Procesje Konne na Górnym Śląsku znalazły się na liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Odbywają się w Wielkanocny Poniedziałek, gospodarze na koniach gromadzą się przed kościołem parafialnym i ruszają na objazd pól. Dziś procesje mają charakter nie tylko religijny, to powód świątecznego spotkania.

Wielkanocne zwyczaje na Śląsku: Procesje konne
Procesja konna w Pietrowicach Wielkich w 2017 roku

Wielkanocne Procesje Konne. Historia

O zwyczajach opowiedziała Radiu 90 Julita Ćwikła, etnografka Muzeum w Raciborzu.

Julita Ćwikła: Procesje wywodzą się ze średniowiecza, kiedy to wyjeżdżało się na pola, żeby zaznaczyć swoją własność. Wiemy, że w XVI/ XVII wieku były one popularne, zwłaszcza w okolicach Nysy, Grodkowa, wiemy, że do dzisiaj znane są także na Łużycach i właśnie na terenie Śląska. W województwie opolskim zwani są ci jeźdźcy „Krzyżokami”, to są miejscowości w powiecie oleskim: Sternalice, Wolęcin, także niedaleko Strzelec Opolskich w Rzędowicach, a najwięcej w powiecie raciborskim: Bieńkowice, Pietrowice Wielkie, Racibórz- Sudół i Zawada Książęca, a także pod Gliwicami: Gliwice- Ostropa, Nieborowice, Żernica. To są miejscowości, w których do dzisiaj kultywowany jest ten zwyczaj.

Wielkanocne zwyczaje na Śląsku: Procesje konne

Procesja konna w Pietrowicach Wielkich, pandemiczny rok 2021

Wielkanocne Procesje Konne. Jak dziś wygląda ten zwyczaj?

Julita Ćwikła: Kiedyś, jeszcze do lat 70. XX wieku, tylko gospodarze danej wsi jechali w procesji, teraz jadą i dzieci, i dziewczyny… Co było kiedyś niedopuszczalne. Kiedyś bryczki nie jeździły, dzisiaj jeżdżą bryczki, kucyki, wozy ze śpiewokami. W czasie procesji ludzie się modlą, całą drogę śpiewają Litanię do Wszystkich Świętych, śpiewają pieśni wielkanocne, zatrzymują się przy kapliczce, modlą się o to, żeby Pan Bóg dał dobrą pogodę i żeby dobrze urosło na polu, od tego zależał ich byt.

Procesja rozpoczyna się pod kościołem, o godz.13.00. tu gromadzą się wszyscy uczestnicy, jedni na koniach, a inni w bryczkach. Ksiądz ubrany w strój liturgiczny do nabożeństwa, a więc sutanne, komże, stułę i kapę (nieszpornik) oraz biret na głowie, przewodzi procesji.

– opisuje na swojej stronie gmina Pietrowice Wielkie.

Dwóch najbardziej zasłużonych rolników, ustawiają się obok proboszcza, jeden z nich otrzymuje figurę Chrystusa Zmartwychwstałego a drugi krzyż wielkanocny opasany czerwoną stułą. Na czele procesji jedzie trzech gospodarzy, z których jeden wiezie krzyż procesyjny. Za nimi miejscowi gospodarze na koniach, następnie ksiądz z asystą wspomnianych gospodarzy, a za nim pozostali uczestnicy procesji. Zawsze uczestniczy w tej procesji na wozie orkiestra parafialna. Procesja wyrusza spod kościoła parafialnego do pątniczego, zabytkowego, drewnianego kościoła Świętego Krzyża, oddalonego o ok. 3 km.

Wielkanocne zwyczaje na Śląsku: Procesje konne

Procesja konna Pietrowice Wielkie, kwiecień 2017

W czasie drogi orkiestra gra pieśni wielkanocne oraz jest odmawiany, właściwie śpiewany różaniec w języku morawskim. Po przybyciu do kościoła Św. Krzyża wszyscy zsiadają z koni, oddając je najbliższym do pilnowania. Sami zaś wchodzą do kościoła lub na zewnątrz uczestniczą nabożeństwie o urodzaje. Wygłaszane jest również okolicznościowe kazanie przez Proboszcza lub zaproszonego gości. Po nabożeństwie następuje krótka przerwa. Na głos dzwonu lub trąbki wszyscy jeźdźcy dosiadają koni i rozpoczyna się objazd pól po granicy parafii.

Wielkanocne zwyczaje na Śląsku: Procesje konne

Procesja konna w Pietrowicach Wielkich, kwiecień 2021

W czasie tej drogi odmawia się jeszcze modlitwę: „Aniele Boży Stróżu mój”. Kiedy procesja od strony pól kieruje się do wioski, wtedy na ostatniej prostej odbywa się wyścig. Przy wjeździe do wioski są zebrani licznie mieszkańcy oraz goście, którzy brawami witają jeźdźców.

Wielkanocne Procesje Konne. Pietrowice Wielkie

Także w 2023 roku przygotowano Wielkanocną Procesję Konną w Pietrowicach Wielkich. Odbędzie się w poniedziałek (10.04) według planu:

  • 11.00 – 12.50 – zbiórka wszystkich uczestników procesji na terenie Centrum Społeczno Kulturalnego w Pietrowicach Wielkich. Cały teren jest ogrodzony i dozorowany. Przygotowane będą zadaszone miejsca z możliwością nakarmienia i napojenia koni. Na miejscu będzie przygotowany poczęstunek dla uczestników przed wyjściem.
  • 13.00 – wyjście procesji spod Kościoła w Pietrowicach Wielkich, uformowanie procesji i przejście procesją konną do Kościółka Św. Krzyża w Pietrowicach Wielkich.
  • 14.00 – 14.20 – Nabożeństwo błagalne – w Pątniczym Kościele p.w. Świętego Krzyża.
  • 14.30 – 15.00 – Zakończenie modlitw i powrót do Pietrowic Wielkich z tradycyjnym konnym objazdem pól.
  • 15.00 – 15.30 – Uroczysta parada koni ul. Tłustomostką w Pietrowicach Wielkich
  • 15.30 – 15.45 – Zakończenie procesji wraz błogosławieństwem.
  • 15.45 – 24.00 – Konny Festyn Wielkanocny na boisku z licznymi atrakcjami
  • 17.30 – zabawa taneczna.

Całość uroczystości popołudniowych odbywających się na boisku sportowym będzie miało atmosferę pikniku rodzinnego.

Wielkanocne Procesje Konne. Bieńkowice

W poniedziałek (10.04) w Bieńkowicach odbędzie się tradycyjna wielkanocna procesja konna. Wyruszy ona o godz. 13.00 z ul. Pomnikowej, zakończenie o godz. 15.00. Na godz. 16.00 zaplanowano uroczyste nieszpory, a o godz. 19.00 będzie miała miejsce zabawa taneczna.

Wielkanocne Procesje Konne. Racibórz- Sudół

Sprzed plebani w Raciborzu- Sudole, procesja ma ruszyć o 13.00 tradycyjnie w Poniedziałek Wielkanocny.

Trasa objazdu prowadzi z Sudołu do Studziennej, później w stronę Bieńkowic i kończy się na Topolowej. Tam organizowano dotąd wyścigi, tzw. rajtowanie. Teraz Topolowa jest asfaltowa, więc ściganie odbędzie się na polnej drodze obok, tzw. małej cestce. Na Topolowej będzie parada koni.

– informują organizatorzy.

Wielkanocne Procesje Konne. Zawada Książęca

To będzie już 39. Wielkanocna Procesja Konna w Zawadzie Książęcej, odbędzie się 10 kwietnia. Zbiórka uczestników o godz. 13.00 na parkingu kościelnym. W trakcie uroczystego przejazdu procesji okoliczni rolnicy proszą Boga o obfite plony i urodzaj dla okolicznych pól.

 

Czytaj także:

Najnowsze

R E K L A M A

Polecamy dzisiaj

Jak mija dzień? Sprawdź najważniejsze wiadomości z 28 marca 2024