Zapal świecę. Wspomnij ofiary Stanu Wojennego. IPN zaprasza na obchody rocznicy
13 grudnia 2020 r. przypada 39. rocznica wprowadzenia stanu wojennego. Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach zaprasza do udziału w akcji „Ofiarom stanu wojennego. Zapal Światło Wolności”, która polega na zapaleniu świec dnia 13 grudnia 2020 r. o godz. 19.30 w oknach urzędów i budynków użyteczności publicznej, w szczególności jednak w zwykłych domach.
Niech płomień milionów świec w amerykańskich domach będzie świadectwem, że światła wolności nie da się zgasić
– to fragment bożonarodzeniowego orędzia prezydenta Stanów Zjednoczonych Ronalda Reagana, który w 1981 roku wspomniał o Polakach cierpiących z powodu reżimu komunistycznego. Stan wojenny był jednym z najbardziej dramatycznych wydarzeń w powojennej historii Polski. W tak trudnym czasie gest solidarności wobec Polaków wykonały rzesze mieszkańców ówczesnego wolnego świata. Świecę, symbolizującą światło wolności, zapalił tamtej zimy w oknie Pałacu Apostolskiego w Watykanie Papież Jan Paweł II. Zapłonęła także w Białym Domu i szeregu innych miejsc. W podobny sposób swój sprzeciw wobec polityki komunistycznych władz wyrażali Polacy w kraju.
Z okazji dzisiejszej rocznicy (13.12.) Instytut Pamięci Narodowej zachęca do wzięcia udziału, przynajmniej wirtualnie, w wydarzeniach zorganizowanych w 39. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego.
Instytut Pamięci Narodowej poleca wystawę elementarną „Stan wojenny 1981–1983 / Matrial law 1981-1983 PL/EN”, którą można pobrać ze strony IPN w wersji polsko i angielskojęzycznej. Została przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Katowicach we współpracy ze Śląskim Centrum Wolności i Solidarności. Wystawa prezentuje podstawowe informacje dotyczące okresu stanu wojennego w PRL. Prezentowane fotografie pochodzą ze zbiorów krajowych i zagranicznych, m.in. Archiwum Confédération française démocratique du travail, ośrodka Pamięć i Przyszłość, ośrodka KARTA, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności oraz Archiwum IPN.
IPN zachęca również do przeglądnięcia publikacji, przygotowanych przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach na temat stanu wojennego, kilka tytułów do pobrania ze strony Instytutu: „Zbrodnie stanu wojennego – aspekty prawne“, „Grudzień 1981 roku w województwie katowickim“, „14 dni pod ziemią. KWK „Piast” w Bieruniu. 14–28 grudnia 1981 roku“, „Idą pancry na Wujek“.
Wydarzenia upamiętniające 39. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego:
Inauguracja portalu „Encyklopedia Solidarności” w 39. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego.
Instytut Pamięci Narodowej zaprasza na konferencję prasową, podczas której zostanie zaprezentowany portal „Encyklopedia Solidarności” – 10 grudnia 2020 r. (czwartek), o godz. 12.00, w Centrum Edukacyjnym im. Janusza Kurtyki przy ul. Marszałkowskiej 21/25 w Warszawie. Transmisja na kanale IPNtv.
Na spotkaniu z cyklu „Śląsk od morza do morza” o zbuntowanym regionie NSZZ „Solidarność” na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim – 10 grudnia 2020.
Instytut Pamięci Narodowej zaprasza na spotkanie online „Zbuntowany region. NSZZ »Solidarność« na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim” z cyklu „Śląsk od morza do morza”. Po projekcji filmu Jędrzeja Lipskiego „Zbuntowany region” odbędzie się dyskusja o książce Jana Jurkiewicza i Łukasza Kobieli Jedna dekada – trzy epoki. Uczestnicy: dr hab. Joanna Januszewska-Jurkiewicz, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Karol Chwastek – Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, dr Katarzyna Wilczok – Uniwersytet Śląski w Katowicach, Przemysław Miśkiewicz – producent filmu, Stowarzyszenie Pokolenie. Prowadzenie: dr Jędrzej Lipski, reżyser filmu. Spotkanie odbędzie się 10 grudnia 2020, o godz. 17:00.
Twarze Solidarności – debata on-line – 10 grudnia 2020 godz. 18.00
W sierpniu 1980 r. gorączka strajków ogarnęła cały Dolny Śląsk. Włączyło się w nie blisko 50 miejscowości i kilkaset zakładów pracy – nie tylko we Wrocławiu, ale też w Wałbrzychu, Legnicy, Polkowicach i Jeleniej Górze. Dziś część faktów i uczestników tamtych dni wciąż pozostaje mało znana. Projekt „Twarze Solidarności” ma na celu przywrócenie pamięci o tych zapomnianych wydarzeniach i bohaterach dolnośląskiego Sierpnia ’80. Zapraszamy na debatę on-line poświęconą prezentacji projektu oraz dyskusji na temat badań historii Solidarności. Dyskusję poprowadzi dr Andrzej Jerie, Z-ca Dyrektora ds. Programowych, a jego gośćmi będą: dr Marek Mutor, Dyrektor Ośrodka „Pamięć i Przyszłość”, Andrzej Grajewski, politolog, dziennikarz i publicysta, dr Andrzej Sznajder, Dyrektor Oddziału IPN w Katowicach, dr Łukasz Kamiński, historyk z Instytutu Historycznego na Uniwersytecie Wrocławskim, Łukasz Sołtysik, starszy specjalista w w Oddziałowym Biurze Badań Historycznych IPN we Wrocławiu. Polecamy nową zakładkę „Wrocławska Twierdza Solidarności“ na temat dolnośląskiej „Solidarności”, dostępną na stronie www.twarzesolidarnosci.gosc.pl. Zakładka powstała dzięki współpracy z Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu.
Bielsko-Biała w rocznicę wprowadzenia stanu wojennego
W niedzielę, 13 grudnia 2020 r. – w 39. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego – w kościele pw. Trójcy Przenajświętszej przy ul. Sobieskiego 10 A w Bielsku-Białej odprawiona zostanie msza św. w intencji Ojczyzny oraz wszystkich ofiar stanu wojennego. Wcześniej przedstawiciele podbeskidzkiej „Solidarności” władz miasta Bielsko-Biała, stowarzyszenia „Podbeskidzie Wspólna Pamięć” oraz Instytutu Pamięci Narodowej złożą kwiaty pod tablicą upamiętniającą wszystkich represjonowanych w czasie stanu wojennego, znajdującą się na ścianie kościoła pw. Opatrzności Bożej w Białej.
W niedzielę, 13 grudnia, w niechlubną rocznicę wprowadzenia w Polsce stanu wojennego, zapraszamy na wirtualną premierę książki „Gliwicka opozycja 1976–1990. Relacje świadków i uczestników” wydanej przez Muzeum w Gliwicach i Śląskie Centrum Wolności i Solidarności. O godzinie 12.00, na muzealnym kanale YouTube udostępniona zostanie rozmowa poświęcona gliwickiej opozycji. O książce rozmawiać będą dr Bogusław Tracz, Karol Chwastek – redaktorzy publikacji i Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach. Gliwice były w ostatniej dekadzie PRL jednym z najważniejszych ośrodków opozycji i oporu społecznego w całym województwie katowickim, a niektóre osoby z opisanych w książce środowisk odegrały również ważną rolę w skali ogólnopolskiej, a po 1989 r. pełniły najważniejsze funkcje państwowe i samorządowe. Katowicki IPN jest partnerem publikacji.
39. rocznica pacyfikacji kopalni „Wujek” – Katowice, 16 grudnia 2020
W związku z sytuacją epidemiczną 16 grudnia 2020 r. nie odbędą się oficjalne obchody upamiętniające ofiary pacyfikacji KWK „Wujek”. Zachęcamy do indywidualnego oddawania hołdu poległym górnikom pod Pomnikiem-Krzyżem. Od 9.00 do 19.00 będzie wystawiona warta honorowa górników. O pełnych godzinach zapalone zostaną znicze Pomnika. 16 grudnia przez cały dzień otwarty będzie także kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego przy ul. Pięknej w Katowicach. W katedrze Chrystusa Króla zostanie odprawiona uroczysta msza święta, w której weźmie udział dr Andrzej Sznajder, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach.
