Zasiedzenie. Czym jest i po ilu latach można się starać o prawo własności? [materiał sponsorowany]
Czym jest zasiedzenie? Kto może się o nie ubiegać? Te pytania często nurtują osoby, które są zainteresowane na przykład nabyciem prawa własności. Wątpliwości pomaga rozwiać m.in. Fundacja Togatus Pro Bono, która w ramach realizacji rządowego programu, udziela nieodpłatnej pomocy prawnej w Powiecie Wodzisławskim.
Czym jest zasiedzenie? Rozwiej wątpliwości prawne
Czym jest zasiedzenie? Które z praw rzeczowych mogą być przedmiotem zasiedzenia? Po ilu latach można się starać o prawo własności zajmowanego domu? Na nurtujące nas pytania odpowiedzi szuka radca prawny współpracujący z Fundacji Togatus Pro Bono, mecenas Adam Grad.
Czym jest zasiedzenie?
Zasiedzenie nieruchomości jest sposobem nabycia jej prawa własności przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego wykonywania tego prawa w ciągu oznaczonego w ustawie czasu. Co istotne, zasiedzenie ma charakter nieodpłatny. Skutek nabycia następuje zaś z mocy samego prawa. Celem postępowania w sprawie z wniosku o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości jest stwierdzenie, czy wnioskodawca lub wskazany przez niego podmiot nabył określone prawo poprzez zasiedzenie. Orzeczenie wydane w takiej sprawie ma charakter deklaratoryjny.
Czy jest możliwe zasiedzenie gruntu należącego do gminy?
W aktualnym stanie prawnym nie obowiązują przepisy, które wykluczałyby dopuszczalność zasiedzenia nieruchomości należących do gminy. Przed rokiem 1990 obowiązywała zasada jedności własności państwowej oraz art. 170 ustawy z 23.04.1964 r. Kodeksu cywilnego, który wykluczał dopuszczalność zasiedzenia nieruchomości państwowych, w tym również nieruchomości, które pozostawały w zarządzie gmin. Z dniem 27 maja 1990 r. mienie państwowe, które pozostawało w zarządzie gmin, stało się – jako mienie komunalne – własnością gminy na mocy przepisów ustawy z 10.05.1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych. Od tej daty dopuszczalne stało się nabycie nieruchomości gminnych przez zasiedzenie.
Kto poniesie koszty postępowania sądowego o zasiedzenie (wniosek, mapy, opinie biegłych, ewentualnego zastępstwa procesowego- adwokat? Czy w przypadku wyroku zapadającego na korzyść mieszkańca, gmina może zostać obciążona kosztami, o których mowa w pkt 1 lub częścią tych kosztów (jeżeli tak to jakich)?
Obowiązek poniesienia kosztów postępowania o stwierdzenie zasiedzenia jest uzależniony od jego wyniku. W przypadku stwierdzenia zasiedzenia na korzyść wnioskodawcy (mieszkańca), koszty tę powinny obciążać dotychczasowego właściciela rzeczy, przeciwko któremu stwierdzono zasiedzenie (w tym przypadku gminę). Sprawy o stwierdzenie zasiedzenia są rozpoznawane przez sądy w trybie nieprocesowym. Regulację kosztów postępowania w trybie nieprocesowym zawiera art. 520 ustawy z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego -. Zgodnie z art. 520 § 1 kodeksu postępowania cywilnego każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Wyjątek od tej reguły przewiduje art. 520 § 2 k.p.c., zgodnie z którym, jeżeli jednak uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników.
Czy zasiedzenie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych? Jak należy określić wartość nabytej nieruchomości? Czy należy uwzględnić stojący na niej budynek?
Nabycie nieruchomości w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, jest wyłączone z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Nabycie takie może być zwolnione od podatku na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, przy czym warunkiem skorzystania z tego zwolnienia jest zgłoszenie nabycia nieruchomości w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego na formularzu SD-Z2.Obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze zasiedzenia powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie (zob. art. 6 ust. 1 pkt 6 u.p.s.d.). W konsekwencji podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn stanowi wartość nabytej nieruchomości (w tym budynku, który stanowi jej część składową) pomniejszona o wartość nakładów dokonanych na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia. Wskazać na zakończenie należy, że wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy
Czy osoba zamieszkująca dom od 1984 r. może złożyć wniosek o zasiedzenie nieruchomości?
Zgodnie z art. 172 ustawy z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści (art. 176 k.c.). Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza.
Czy dopuszczalnym jest zasiedzenie przez jednego ze współwłaścicieli udziałów pozostałych współwłaścicieli w gospodarstwie rolnym?
Dopuszczalne jest zasiedzenie przez jednego ze współwłaścicieli udziałów pozostałych współwłaścicieli w gospodarstwie rolnym. Zasiedzenie wymaga wykazania przez współwłaściciela, że posiada rzecz ponad swoje prawo wynikające ze współwłasności. Konieczne jest wykazanie konkretnych faktów potwierdzających rzeczywiste przejęcie praw i obowiązków innych współwłaścicieli w sposób pozwalający im dostrzec zmianę. Dodać należy, że uiszczanie podatku od nieruchomości nie świadczy, co do zasady, o samoistności posiadania.
Zgodnie z treścią art. 172 § 1-3 ustawy Kodeks cywilny – posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat 20 jako posiadacz samoistny w dobrej wierze albo po upływie lat 30 choćby uzyskał posiadanie w złej wierze, przy czym nabyć nieruchomość rolną przez zasiedzenie może jedynie rolnik indywidualny jeżeli powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z nieruchomościami rolnymi stanowiącymi jego własność nie przekroczy 300 ha użytków rolnych.
W powiecie wodzisławskim punkt nieodpłatnej pomocy prawnej prowadzony jest przez Fundację Togatus Pro Bono, w Urzędzie Miasta Pszów – Urząd Stanu Cywilnego przy ul. Pszowskiej 534:
- w poniedziałki w godzinach 10.00-14.00
- we wtorki w godzinach 8.00-12.00
- w środy w godzinach 13.00-17.00
- w czwartki w godzinach 9.00-13.00
- w piątki w godzinach 10.00-14.00
Numer telefonu, pod którym można umówić termin wizyty prawnej: 32 412 09 51.fundacja.togatus.pl/powiat-wodzislawski/
Zadanie publiczne finansowane ze środków budżetu państwa przekazanych przez Powiat Wodzisławski.
REKLAMA
Kontakt:
Adres:
- Urząd Miasta Pszów (Urząd Stanu Cywilnego), ul. Pszowska 534, 44-370 Pszów
- FUNDACJA TOGATUS PRO BONO, al. Warszawska 41/1, 10-081 Olsztyn
