Żory: grób powstańca śląskiego Nikodema Wacławczyka odznaczony znakiem „Tobie Polsko”

26 października 2024 / 11:15

Znakiem "Tobie Polsko" IPN oznaczył grób powstańca śląskiego Nikodema Wacławczyka w Żorach. Uroczystość odbyła się na cmentarzu w Osinach.

Nikodem Wacławczyk zmarł w 1984 roku, w młodości pracował na kopalni „Hoym”. Pod wpływem przyjaciela rodziny ks. Pawła Brandysa przyłączył się do trzeciego powstania śląskiego. Znak pamięci „Tobie Polsko” ma formę proporczyka o rozmiarach wykonanego z porcelany nagrobnej. W Żorach są dwa takie znaki IPN. Dwa lata temu znak ten umieszczono na grobie Bolesława Wieczorka – bohatera Powstań Śląskich i akcji plebiscytowej.

Nikodem Wacławczyk / fot. zory.pl

Nikodem Florian Wacławczyk przyszedł na świat 3 maja 1903 r. w Solarni (powiat kozielski) jako syn Tomasza i Elżbiety. Po ukończeniu 16 lat podjął pracę w kopalni węgla kamiennego „Hoym”. Pod wpływem przyjaciela rodziny ks. Pawła Brandysa przyłączył się do trzeciego powstania śląskiego. Brał udział w walkach miedzy innymi pod Górą św. Anny, Zdzieszowicami, Leśnicą, Lichynią. W obawie przed represjami ze strony niemieckich władz wyemigrował do Francji. Początkowo zarabiał na życie jako górnik, jednocześnie uczył się nowego zawodu – zegarmistrza. W 1926 r. wstąpił do Legii Cudzoziemskiej służąc w Algierii i Maroku. Do Solarni powrócił w 1931 r. i wkrótce rozpoczął pracę na kolei w Rybniku. Po wybuchu II wojny został wysłany na roboty przymusowe do Kraszowic (obecnie dzielnica Świdnicy) przy regulacji rzeki Świdnicy. Po wojnie był zatrudniony w rybnickiej kopalni węgla kamiennego „Chwałowice”. Był członkiem Związku Powstańców Śląskich. Zmarł 16 września 1984 r. w Żorach-Osinach.

fot. zory.pl

Następnie w imieniu rodziny głos zabrała najstarsza żyjąca wnuczka powstańca, Teresa Michalik.

Dziadzio, bo tak go nazywaliśmy, nie obawiał się żyć i tak samo nie obawiał się śmierci. Świadczą o tym kręte losy jego życia. Nigdy nie walczył dla własnej chwały, ale wierzył w wolność. Przyszło mu dorastać w bardzo trudnych czasach i to go ukształtowało na dobrego człowieka. Z łatwością odróżniał dobro od zła. Był z nas wnuków bardzo dumny i wraz z babcią Agnieszką okazywał nam dużo miłości i wsparcia. Był stanowczy i odważny, zawsze wiedział, czego chce. Motywował nas i wspierał. Lubił czytać, znał kilka języków. Opowiadał nam o świecie, o różnych przygodach, ale nigdy o okropnościach wojny. Ludzie na wsi nazywali go człowiekiem światowym

– opowiadała Teresa Michalik.

Grób Nikodema Wacławczyka jest drugą mogiłą na terenie Żor oznaczoną znakiem pamięci „Tobie Polsko”. Równo dwa lata temu znak ten umieszczono na grobie śp. sierż. Bolesława Wieczorka – bohatera Powstań Śląskich i akcji plebiscytowej. Uroczystość poprowadził Jan Kwaśniewicz – naczelnik OBUWiM IPN w Katowicach, który przybliżył zgromadzonym genezę akcji „Powstańcy to wiara, nadzieja i cud! Ocalmy groby powstańców śląskich od zapomnienia” oraz symbolikę znaku pamięci „Tobie Polsko”.