Pomysł na weekend. A może Frydek? Frydek-Mistek! [FOTO]
Dzisiaj w naszym cyklu "Pomysł na weekend" odwiedzamy naszych południowych sąsiadów. Frydek-Mistek miasto na zbiegu rzek Ostrawicy i Morawki powstało z połączenia dwóch samodzielnych miast: morawskiego Mistku i śląskiego Frydku. Mistek, starsze z obu miast, jest wzmiankowany już w 1267 r., Frydek dopiero w latach 1333-34. Oba miasta w XV i XVI wieku należały do Księstwa Cieszyńskiego, przy czym Mistek był zależny od ekonomicznie silniejszego Frydku.
Pomysł na weekend w Radiu 90 – tym razem Republika Czeska – Frydek-Mistek
Dopiero oderwanie od Księstwa Cieszyńskiego i włączenie w dobra hukwaldzkie biskupów ołomunieckich w 1584 r. przywróciło Mistkowi przywileje gospodarcze i miasto pomyślnie rozwijało się dalej. Rozkwit obu miast przerwała wojna trzydziestoletnia, później epidemia zarazy morowej i kilka pożarów. W XVIII i XIX w. rozwój obu miast postępuje dalej, Frydek jest ośrodkiem sukiennictwa, a dzięki swojemu położeniu również handlu.
W Mistku tymczasem rozwijało się rzemiosło i powstawały pierwsze fabryki. Życie kulturalne i narodowe miało lepsze warunki w Mistku, gdzie powstawały towarzystwa takie jak „Občanská beseda” czy Macierz Mistecka. Do połączenia obu miast w jedną całość o nazwie Frydek doszło z mocy urzędników nazistowskich w 1943 r. Po dyskusjach dotyczących nazwy połączonych miast Ministerstwo Spraw Wewnętrznych postanowiło, że z dniem 1 stycznia 1955 r. urzędowa nazwa miasta brzmieć będzie Frydek-Mistek. Kolejną znaczącą datą dla Frydku-Mistku jest 1 lipca 2006 r., kiedy to został ogłoszony Miastem Statutowym.
Do miejskich stref zabytkowych należą rynki tak w Mistku, jak we Frydku. Mistecki Plac Wolności należy do najbardziej malowniczych miejsc w mieście. Stoją tu domy późnorenesansowe, które jednak poddawano częstym rekonstrukcjom i przeróbkom. Na południowej i częściowo północnej stronie rynku dochowały się podcienia. W środku rynku stoi rzeźba Madonny.
Rynek we Frydku znajduje się obecnie poza głównym ruchem miejskim, w przeszłości było jednak inaczej. Większość budynków pochodzi z czasów renesansu, wiele z nich doznało empirowych i klasycystycznych przeróbek. Najstarszym i najbardziej znaczącym domem jest późnorenesansowy Dom Wolfa z 1660 r., który kazał wznieść frydecki rajca i hetman zamku Samuel Wolf. Dominantą nie tylko rynku, ale całego Frydku-Mistku, jest Zamek Frydecki.
W cukierni na zamku we Frydku-Mistku posilić się można pyszną kawą i tortem
Zamek Frydecki był pierwotnie grodem gotyckim z fundamentami z pierwszej połowy XIV wieku, który najpierw przebudowano w latach 1528 – 1545, a do postaci barokowej przebudowano w drugiej połowie XVII wieku. Zamek został wzniesiony na chronionym wzgórzu na granicy ziemskiej koło szlaku kupieckiego prowadzącego z Moraw do Polski. W 1688 r. zamek i całe miasto pochłonął pożar. Nowoczesne przeróbki z końca XIX i początku XX wieku dotkliwie odbiły się na zewnętrznym wyglądzie zamku.
Najstarszą część zamku znajdziemy w miejscu dzisiejszego skrzydła wejściowego wewnętrznego budynku. Na pierwszym piętrze północnego skrzydła urządzono Salę Rycerską, w której dochowała się kolekcja 15 znaków, które należą do miasta Cieszyna i znaczących szlachciców śląskich. Do zamku należy również przyrodniczo-krajobrazowy park założony w XIX wieku. Stoją tu barokowe rzeźby św. Floriana z 1730 r. i św. Józefa Opiekuna z 1772 r.
Od lat 60. XX wieku ma w zamku swoją siedzibę Muzeum Beskidów, które opiekuje się kolekcjami przyrodniczymi z rejonu Beskidu Morawsko-Śląskiego i Podbeskidzia, a konkretnie z botaniki, mykologii, zoologii, geologii. Ekspozycje stałe pokazują ciekawostki dotyczące życia w Beskidach, historię miasta Frydek-Mistek, spojrzenie na Frydek jako mariańskie miejsce pielgrzymek, a także życie i twórczość poety i tłumacza Ondry Lysohorskiego. W salach muzealnych są urządzane jednorazowe wystawy tematyczne oraz wykłady.
Do znaczących zabytków Frydku należy ulica Hluboka [Głęboka], gdzie stoi jednopiętrowy dom klasycystyczny z 1796 r., który ma na parterze relief św. Floriana a na piętrze relief Madonny z Dzieciątkiem. Do lat 80. XX wieku stały tu częściowo drewniane domy z końca XVIII wieku, które były przykładem przeżywania architektury wiejskiej w małym mieście. W jednym z domów mieszkał pradziadek Leoša Janáčka. Kolejną ciekawostką jest Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny na Rynku Mariańskim z dwoma charakterystycznymi wieżami frontowymi, którą wzniesiono w późnobarokowym stylu, budowę zakończono w 1777 r. W 1901 r. wzniesiono kasę oszczędności, której secesyjne wnętrza zaprojektował wiedeński architekt Hassmann. Obecnie ma tu swoją siedzibę urząd miasta oraz stylowa kawiarnia secesyjna.
Również Mistek ma swoją historię i można tu znaleźć wiele zabytków. Na byłej poczcie na ulicy U Staré pošty [Koło Starej Poczty] pracował w latach 1891-3 jako urzędnik pocztowy Vladimír Vašek znany raczej jako Petr Bezruč. Jego pracę w tym miejscu przypomina tablica pamiątkowa, którą odsłonięto w 1933 r. Ważną budowlą misteckiej części jest Dom Narodowy. Chodzi o reprezentacyjny obiekt z wyraźną zdobioną elewacją i zachowanym pierwotnym wnętrzem. Dziś w Domu Narodowym odbywają się imprezy kulturalne i towarzyskie. Na Dom Narodowy nawiązuje bezpośrednio była Narodowa Kasa Pożyczkowa Mistecka.
Na frontowej części budynku znajdują się cztery postacie w strojach ludowych Franty Úprki. Według projektu wiedeńskiego architekta Josefa Hudetza zbudowano ratusz miejski i kasę oszczędności na ulicy Hlavní třída [Aleja Główna]. Dziś ma tu swoją siedzibę Podstawowa Szkoła Artystyczna. Warto wspomnieć Kościół Parafialny św. Jana i Pawła na ulicy Janáčka, który powstał w latach 1763-7. Tereny kościelne są otoczone murem z kaplicami wnękowymi drogi krzyżowej i bramami słupowymi. Do czasów dzisiejszych dochowała się tylko prawa strona z sześcioma kaplicami. Do interesujących budowli sakralnych zaliczyć również trzeba Kościół św. Jakuba Większego na placu Farní náměstí [Rynek parafialny] i kościół Wszystkich Świętych na ulicy Frydlanckiej.
Beskidzkie Centrum Informacji Frydek-Mistek przygotowało dla zainteresowanych zabytkami i historią miasta Dni z przewodnikiem, które przebiegają dwa razy w roku. Informacje są publikowane na bieżąco na stronach www.ticfm.cz
Czytaj także:
