Zdrowy Dyżur: Udary i tętniaki. Posłuchajcie naszego specjalisty [artykuł sponsorowany]
Obniża się granica wieku, w którym jesteśmy narażeni na udar. 40-latek z udarem nikogo już nie dziwi. W programie Zdrowy Dyżur w Radiu 90 o tym jak rozpoznać symptomy udaru.
Krzysztof Paruzel chirurg naczyniowy chwali akcje w internecie, które pokazują co nas powinno zaniepokoić. A zaniepokoić powinno wykrzywienie twarzy po jednej stronie, nagłe zaburzenie czucia po jednej stronie ciała, bełkotliwa mowa czy niedowład jednej strony ciała, zawroty głowy i zaburzenia widzenia.
Krzysztof Paruzel: Wszystkie objawy, które są, to właśnie takie malutkie udary, mikro udary, które ustępują. To często takie krótkotrwałe zaburzenia świadomości, które wynikają z tego, że dochodzi do krótkotrwałego niedokrwienia czy to na podłożu miażdżycy, czy na podłożu jakieś zaburzenia rytmu serca, kiedy jakiś materiał trafia do mózgu i dochodzi do niedokrwienia. Te dolegliwości mijają, ale to jest ten moment… Większość dużych udarów występuje w ciągu następnych kilku dni bądź kilku tygodni.
W internecie można znaleźć wiele akcji społecznych, które tłumaczą jak rozpoznać udar. W każdej literze słowa UDAR kryje się jakiś symptom udaru:
Krzysztof Paruzel: Do tego U jest dołożone: Utrudniona mowa, obojętnie, czy to jest tylko przez moment bełkotliwa mowa, czy niewyraźna. Mamy wrażenie, że wiem, co chcę powiedzieć, ale nie potrafię tego, nie tyle sobie przypomnieć, co chcę powiedzieć, bo to inny temat, ale nie jestem w stanie po prostu zmobilizować swoich mięśni twarzy do tego, aby to słowo wypowiedzieć. Później mamy to D jako dłoń, czyli opadająca ręka, słabsza siła mięśniowa to jest to nasze D. Następnie mamy A, czyli to jest asymetria, asymetria ust, która się pojawia na krótki moment i zanika i R, czyli ten moment na to, żeby reagować.
Zdrowy Dyżur: Udary. Test FAST, czyli wersja angielska
F, face, czyli twarz. W przypadku podejrzenia udaru należy poprosić chorego o uśmiechniecie się, wtedy należy obserwować czy twarz pacjenta jest symetryczna – głównie chodzi o ewentualne opadanie kącików ust.
A, arm, czyli ramie. Chorego prosimy, by zamknął oczy i wyciągnął ręce do przodu wnętrzem dłoni do góry. Jeśli jedno ramie będzie niżej lub będzie opadać, może to sugerować udar.
S, speach, czyli mowa. Należy poprosić chorego o wypowiedzenie prostego zdania oraz o jego dokładne powtórzenie. Jeśli mowa chorego będzie bełkotliwa lub będzie problem z powtórzeniem zdania, to sygnał, że mogło dojść do udaru.
T, time, czyli czas. Ponieważ czas jest tak naprawdę najważniejszy w przypadku udaru, jeśli zaobserwujemy którykolwiek z wyżej wymienionych symptomów u pacjenta, należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe.
Czy objawy udaru pojawiają się jednocześnie? Następują po sobie?
Krzysztof Paruzel: Zwłaszcza te przemijające, zwykle pojawiają się rozdzielone pojedynczo, czasami, jeżeli my rozmawiamy z tym pacjentem i mówimy mu, czy takie rzeczy działy się wcześniej, bądź neurolog, do którego częściej niż do nas trafia ten pacjent z takimi objawami, uzmysławia mu, że tak, od jakiegoś czasu coś się działo (…) . To jest właśnie już ten moment, to jest ten objaw opowiadający nadchodzącą katastrofę. Trzeba zareagować, to jest ten moment, kiedy my jesteśmy w stanie zapobiec tym dużym, udarom. Tutaj warto jeszcze zwrócić na jedną rzecz uwagę. My, jako chirurdzy naczyniowej, jesteśmy w stanie wpłynąć jedynie na zapobieganie udarom, czyli jeżeli pacjent jest po udarze, ma duży niedowład, jest niesamodzielny, to z punktu widzenia chirurgicznego to jest stracony pacjent, dlatego że leczenie tego zwężenia czy tam niedrożności tętnicy szyjnej nie wchodzi w grę… naszym leczeniem nie jesteśmy w stanie odwrócić udaru. Moje leczenie jako chirurga mięśniowego ma jeden cel: ja mam zapobiec udarowi.
Wodzisławskie Centrum Medyczne
Jakie badanie możemy wykonać, aby wykryć ewentualne ryzyko wystąpienia udaru mózgu? Posłuchajcie:
Krzysztof Paruzel: Bardzo proste badanie- USG doppler tętnic szyjnych, rzeczywiście badanie w dzisiejszych czasach niezwykle dostępne i z punktu widzenia osoby, która potrafi to wykonać stosunkowo proste badanie: to jest badanie w 100% wystarczające, żeby postawić diagnozę i postępowanie terapeutyczne.
Wodzisławskie Centrum Medyczne
Zdrowy Dyżur Radia 90: Tętniaki
Krzysztof Paruzel: Tętniak może występować oczywiście w każdym miejscu, w którym jest tętnica. To zagrożenie polega na tym, że nadmierne poszerzenie tego naczynia- najczęściej spotyka się tętniaki w jamie brzusznej- tam zakłada się, iż to poszerzenie powyżej 30 mm średnicy naczynia to sytuacja, w której mówimy o tętniaku. Czasami pojawiały się jeszcze takie definicje, kiedy mówi się o dwukrotnym poszerzeniu aorty, że to jest ten moment i to jest moment, kiedy to poszerzenie jest już patologią. Na tym etapie poszerzenia w granicach 30 mm nie stanowi to śmiertelnego zagrożenia. To jest tylko informacja, że mamy do czynienia już z problemem, który wymaga kontroli w zależności od średnicy, w różnym czasie. Natomiast kiedy dochodzimy do średnicy- u mężczyzn powyżej 55 mm, u kobiet powyżej 52 milimetrów- już niestety zmienia się postępowanie, bo to jest moment, kiedy statystycznie wzrasta gwałtownie ryzyko pęknięcia już tego poszerzenia.
Tętniaków nie da się samemu rozpoznać
– mówi nasz specjalista:
Krzysztof Paruzel: W przypadku tętniaków używa się określenia jako powolny zabójca, takie podobne określenie jest stosowane w przypadku żylnej choroby zatorowej, gdzie mówi się z kolei o cichym zabójcy, który nie daje żadnych dolegliwości. Jednym z pierwszych objawów jest zator płuca, który w 25 % potrafi skończyć się śmiercią. Mówi się o powolnym zabójcy, bo to bardzo wolno rośnie, nie daje kompletnie żadnych dolegliwości. Pacjent nie odczuwa zupełnie żadnych dolegliwości. Nie istnieje badania przesiewowe, nie istnieje profilaktyka, choć pojawiają się rzeczywiście różne ośrodki, które organizują akcje badań. USG jamy brzusznej jest wystarczającym badaniem, aby takiego tętniaka rozpoznać. Problem dotyczy 4,5 % populacji osób dorosłych, więc nie jest to może jakoś bardzo częste, ale biorąc pod uwagę zagrożenie, to poważny problem. To jest zmiana, która poszerza się z wiekiem, chodzi o osoby powyżej 60. roku życia. U osób powyżej 70. roku życia ten odsetek jest jeszcze wyższy.
Kto rozpoznaje tętniaki? U jakiego lekarza? Posłuchaj:
Czytaj także:
- Zdrowy Dyżur: W czym pomoże nam chirurg naczyniowy? [artykuł sponsorowany]
- Zdrowy Dyżur: Choroba niedokrwienna kończyn. Jak ważne jest chodzenie! [artykuł sponsorowany]
Masz pytanie do naszego specjalisty? Zadaj je!
Wodzisławskie Centrum Medyczne, kontakt
- ul. 26 Marca 53a, 44-300 Wodzisław Śląski
- rejestracja 9:00 – 17:00, tel. +32 783 26 00 lub 888 990 194
- [email protected]
Wodzisławskie Centrum Medyczne. Jak dojechać
