Opowieści o regionie: Jerzy Wałga, rusznikarz z Cieszyna [PODCAST]
Jerzy Wałga, rusznikarz z Cieszyna, ostatni w mieście nad Olzą, ale też w Europie i na świecie. Z jego rąk każdego roku wychodzi kilka sztuk cieszynek, czyli unikatowej broni myśliwskiej. Opowieści o regionie prezentują: Jerzy Wałga, rusznikarz z Cieszyna.
Opowieści o regionie: Jerzy Wałga, rusznikarz z Cieszyna
Powstał Międzynarodowy Zespół ds. Promocji rusznikarstwa, tak by pomóc w uhonorowaniu tej dziedziny sztuki Nagrodą Księżnej Asturii w 2024 roku. To tzw. hiszpański Noble.
Jest mi bardzo miło
– mówi Jerzy Wałga w Radiu 90.
Jerzy Wałga z Cieszyna miał dla słuchaczy Radia 90 wiele ciekawostek, posłuchajcie:
Rusznikarstwo – wyrób, naprawa i konserwacja ręcznej broni palnej. Od 500 lat rzemiosło to istnieje w Cieszynie. Z Jerzym Wałgą rozmawiała Monika Sokołowska:
Opowieści o regionie: Jerzy Wałga, rusznikarz z Cieszyna
Inicjatorem akcji jest Filip Wróbel, tegoroczny absolwent jednego z liceów w Cieszynie. W roku 2022, będąc w 3 klasie liceum, postanowił założyć międzynarodowy zespół promujący cieszyńskie rusznikarstwo artystyczne, w szczególności w kontekście zgłoszenia jej do hiszpańskiej nagrody Księżnej Asturii.
Rusznikarstwo cieszyńskie (wyroby broni cieszynki) to ponad 500 letnia tradycja śląska cieszyńskiego, której działalność i wpływ możemy obserwować w różnych dziedzinach życia. Dziś cieszynki, zwane ptaszniczkami możemy oglądać w wielu muzeach na świecie (co nietypowe) w działach sztuki, a nie zbrojowniach. M.in. w państwach Europy- Francja, Polska, Szwecja, Hiszpania, Niemcy, Austria, Wielka Brytania, Norwegia, Lichteinstein; Stanach Zjednoczonych, Peru i Australii.
Dziś ostatnim reprezentantem tego rzemiosła w Europie jak i na świecie jest pan Jerzy Wałga, który poświęcił całe swoje życie na wytwarzanie tych dzieł sztuki. Każdy element, który składa się na cieszynkę, jak i każdy element, który ją zdobi są ręcznie wykonane przez pana Jerzego Wałgę. Do każdej broni pan Wałga podchodzi z taką samą dokładnością i precyzją. Wyznaje on również zasadę, żeby należy tworzyć cieszynki przy jak najmniejszym użyciu współczesnej technologii, tak aby oddać im niepowtarzalny charakter. Autentyczność i oryginalność wytwarzanych przez pana Wałgę cieszynek została potwierdzona w latach ’80 przez specjalna komisję z Czechowic-Dziedzic, powołaną przez zakłady CEPELIA.
– podkreśla Filip Wróbel.
Broń ta również obecna jest w poemacie narodowym „Pan Tadeusz” w Księdze IV „Dyplomacja i łowy”. Jedna z cieszynek została wykonana (przez pana Jerzego Wałgę) na zamówienie Kancelarii Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego i podarowana na oficjalnej wizycie Prezydentowi Republiki Słowacji Andrejowi Kiska.
Unikalność broni wynika z jej bogatego zdobienia oraz wyrazu wysokiego kunsztu wyrobu cieszyńskich rzemieślników. Doceniona została ona przez Polski Komitet UNESCO, dzięki czemu rzemiosło to jest pierwszą, otwierającą pozycją widniejącą na liście krajowego niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
Inicjatywa ta jest całkowicie czynem społecznym i nie czerpie jako młody człowiek z tego żadnych korzyści. Jest to moja pasja i hobby, która sprawia mi przyjemność. W 2023 nie udało się nam niestety wygrać. Jednak nie składam „broni”, ponieważ dzięki tej inicjatywie wywiązało się wiele ciekawych kontaktów. Przykładowo zostałem zaproszony przez Muzeum Narodowe Słowacji, oddział w Czervenym Kamienu aby osobiście zobaczyć w ich zbiorach 4 przechowywane cieszynki. Było to niesamowite doświadczenie. Tak samo pojawił się obszerny artykuł dotyczący ww. inicjatywy w jednym z wydań Głosu Ziemi Cieszyńskiej. Dzięki inicjowaniu kontaktów mam nadzieje, że uda mi się poszerzyć wiedzę o tak cennym skarbie jaki posiadamy.
– kończy Filip Wróbel, przewodniczący Międzynarodowego Zespołu ds. Promocji Cieszyńskiego Rusznikarstwa.
Czytaj także:
