Dawne zwyczaje i tradycje. W Wielki Piątek nocne mycie, w Wielką Sobotę kropienie pól wodą święconą
''Obchody Wielkiego Piątku rozpoczynano już po północy'' – mówi etnograf z Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Dawane zwyczaje i tradycje tego dnia związane były z wodą i rytuałem mycia.
Wielki Piątek tak ważny dla chrześcijan w tradycyjnej kulturze miał wiele zwyczajów i przesądów. Tradycja nakazywała, aby jak najwcześniej się obmyć. To zapewniało zdrowie i chroniło przed chorobami reumatycznymi
– wyjaśnia etnograf:
Anna Grabińska – Szczęśniak: Przede wszystkim obmywano ręce, twarz i kolana, miało to chronić przed licznymi chorobami, zwłaszcza tymi reumatycznymi. Tą wodę, ale musiała być ze studni lub ze źródełka, przenoszono do domu, używano ją w celach leczniczych, kropiono nią chlewy, obory, dawano ją do picia ludziom i zwierzętom. Żeby ta woda miała moc, to nie wystarczyło jej tylko przynieść ze źródełka, ale należało wykonać szereg różnych zabiegów, czyli po obmyciu się nie wolno się było wycierać, w drodze do domu należało iść w milczeniu, nie wolno było nic powiedzieć.
fot.pixabay.com
Żeby zachować zdrowie należało również wypić kieliszek wódki – tatarczówki. Wielka Sobota to przede wszystkim poświęcenie ognia. Ogień od dawna oznaczał oczyszczenie.
Anna Grabińska – Szczęśniak: Po poświęceniu ognia kapłan zapalał świecę paschalną i od tej świecy wierni zapalali swoje świece przyniesione z domu, służyły one podobnie jak gromnice do odpędzania burzy i zapalano je też czasem konającemu. Kościół święcił w tym dniu wodę na swój użytek, czyli np. do chrztu i na potrzeby wiernych, ale była to też woda, którą wierni zabierali do domu, była ona używana w magii leczniczej i zbiegach oczyszczających. Po powrocie waśnie z tą wodą w Wielkanoc świeciło się izbę, potrawy, obejście, a nawet szło się święcić tą wodą pola.
Wielka Sobota to także tradycja świecenia potraw. Sięga ona średniowiecza, choć jak zaznacza etnograf, na Górnym Śląsku jeszcze na początku XIX wieku nie była ona aż tak mocno praktykowana.
Czytaj także:
