Czas na Twoją Miejscowość: Wzrasta opłata za wywóz odpadów w Rybniku. Na co idą twoje pieniądze za śmieci? [materiał partnera]

Czas na Twoją Miejscowość. W Radio 90 o systemie gospodarowania odpadami komunalnymi w mieście, o ich segregacji, o tym gdzie trafiają po wyrzuceniu do kontenera. Wyjaśnimy także dlaczego od nowego roku wzrośnie w mieście opłata za wywóz odpadów. Na początek wyjaśnijmy czym jest gospodarowania odpadami komunalnymi?

Mówi Krystyna Koczy z Wydziału gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta w Rybniku:

Krystyna Koczy: Trzeba zacząć od definicji pojęcia gospodarka komunalna, coś się pod tym kryje, także należy tutaj wyjaśnić, że gospodarowanie odpadami jest to szereg powiązanych ze sobą działań, począwszy od zbierania poprzez transport i przetwarzanie odpadami łącznie z prowadzeniem nadzoru nad tego typu działaniami oraz późniejsze postępowanie z miejscami utylizacji odpadów, czyli np. rekultywacja terenów i byłych składowisk, które zostały wyłączone z eksploatacji. Gospodarowanie odpadami ma na celu zmniejszenie ilości opadów które znajdują się na składowiskach, jak również ograniczenie ich negatywnego wpływu na środowisko przyrodnicze.

Radio 90: Zbieramy śmieci, segregujemy je, za co płacimy?

Krystyna Koczy: Trzeba wziąć pod uwagę całe koszty gospodarowania opadami komunalnymi, które składają się na odbieranie, transport, zbieranie, przetwarzanie, utylizacja odpadów. Do tego należy również doliczyć koszty tworzenia i utrzymywania Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, koszty całej obsługi administracyjnej systemu, jak również prowadzenie działań i wszelkiej edukacji ekologicznej, która ma na celu szerzenie właściwych postaw postępowania z odpadami.

fot.pixabay.com

Czy prowadzenie gospodarowania odpadami komunalnymi to duże koszty dla Rybnika?

Krystyna Koczy: Tak, są to duże koszty i z roku na rok koszty te niestety stale wzrastają, wiadomo że najwyższą pozycją w tym budżecie jest umowa, którą mamy zawartą z firmą odbierającą odpady sprzed nieruchomości i zagospodarowującą te odpady, to jest prawie 80% tego budżetu. Pozostałe koszty to funkcjonowanie PSZOK i cała otoczka tego. Z roku na rok widoczny jest wzrost tych kosztów, jest to powodowane różnymi czynnikami, można je podzielić na czynniki lokalne, czyli wzrastająca ilość tych odpadów na terenie miasta Rybnika, jak również o ostatnich latach stworzyliśmy i utrzymujmy drugi PSZOK, który jest zlokalizowany przy ulicy Sportowej, więc tutaj też koszty z tego tytułu wzrosły. Jest również szereg czynników ogólnokrajowych, czyli wprowadzenie tzw. pakietu pożarowego dla instalacji, tutaj wykonawcy którzy chcą uczestniczyć w tych przetargach muszą spełniać te wymagania. Ustawa o elektromobilności która zobowiązuje wykonawców do zakupu nowych samochodów elektrycznych lub na gaz. Brak dopłat do recyklingu od producentów opakowań, czyli temat który jest również szeroko poruszany, tzw. szeroka odpowiedzialność producenta. Potężne koszty utylizacji pozostałości po sortowaniu, czyli ta opłata marszałkowska którą należy uiszczać, niewystarczająca ilość spalarni na terenie naszego kraju i to co widzimy teraz w ostatnim czasie, czyli wzrost minimalnej płacy, cen paliwa, energii i inflacja.

fot.rybnik.eu

Rosnące koszty przede wszystkim odbioru ale także segregacji czy składowania odpadów, zmusiły większość miast w Polsce do podniesienia cen za odbiór odpadów. Od nowego roku cena wzrośnie także w Rybniku:

Krystyna Koczy: Na mocy uchwały Rady Miasta Rybnika od 1 stycznia 2022 roku stawka opłaty za osobę będzie wynosiła 31 złotych. Należy mieć na uwadze fakt, że zgodnie z zapisami ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach system powinien się samofinansować, czyli koszty które są poniesione na funkcjonowanie tego systemu powinny być pokryte z opłaty, którą otrzymujemy z tytuły zagospodarowania odpadami komunalnymi, więc tutaj ta stawka została w taki sposób skalkulowana, aby ten system się bilansował. Widzimy, porównując tutaj stawkę opłaty w świetle okolicznych gmin i miejscowości, wzrost tej stawki. Jedną z niższych opłat z tego co udało nam się zweryfikować posiada Wodzisław Śląski, jest to 26,10 złotych, w Jastrzębiu jest to 29,50 złotych. Są również miejscowości gdzie ta stawka jest wyższa niż w Rybniku, w Jaworznie jest to 32 złote, Tarnowskie Góry i Orzesze – 33 złote ale na przykład w Piekarach Śląskich od stycznia 2022 roku mamy informację, że ta stawka ma wynosić 38 złotych, więc widzimy, że Rybnik jest po środku tych gmin i miast na terenie Śląska.

Odpady musimy segregować, taki obowiązek nakłada na nas prawo

– podkreśla nasza rozmówczyni:

Krystyna Koczy: Trzeba podkreślić, że głównym celem segregacji jest ochrona naszego środowiska oraz ograniczenie ilości składowanych odpadów. Podstawowa zasada postępowania z odpadami o której zapominamy, to przede wszystkim ograniczenie i zapobieganie ich powstawaniu, tworzonym odpadom należy zapewnić warunki i możliwość ich ponownego wykorzystania. Najgorszym scenariuszem jest składowanie odpadów i to zjawisko powinniśmy ograniczyć do minimum, temu również ma służyć szeroko prowadzona segregacja odpadów, żeby wszelkie odpady można było jeszcze powtórnie wykorzystać bądź w jakiś inny sposób po prostu odzyskać.

Radio 90: Czyli zapłacimy więcej, bo taka jest potrzeba i to się musi samofinansować.

Krystyna Koczy: Tak dokładnie, miasto nie może czerpać z tego tytułu żadnych dochodów. Coroczne sprawozdanie z bilansowania się tego systemu musi być również przedkładane wraz ze sprawozdaniem z całego budżetu, więc tutaj jest ścisłe rozliczenie wszystkich kosztów na funkcjonowanie tego systemu.

Jednym z elementów systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w Rybniku jest prowadzenie Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów dla miasta Rybnika czyli popularnych PSZOK-ów i składowiska odpadów komunalnych. Odpowiada za to Spółka Hossa.

Jakie są zasady segregacji opadów, co dzieje się z nimi później?

Mówi prezes spółki:

Wojciech Muś: Mamy do dyspozycji 5 pojemników ale nie oznacza to, że to już jest wprowadzona segregacja odpadów. My je przygotowujemy do segregacji, ta odbywa się faktycznie w instalacjach komunalnych, tam gdzie instalacja jest przygotowywana do tego żeby rozdzielić na takie frakcje, które gospodarka chciałby przyjąć.

Radio 90: Co to są za frakcje?

Wojciech Muś: Mamy tworzywa sztuczne i dla nas żółty worek jest miejscem gdzie możemy je wkładać wszystkie łącznie, natomiast stacje segregacji zajmują się tym żeby rozdzielić polipropylen, polietylen, butelki pet w zależności od kolorów, tutaj już ta segregacja polega na tym, żeby to faktycznie posortować i rozdzielić ze względu na ich skład i sposób produkcji. Nie tylko plastik i metal, mamy również papier, karton, gazety, one są również rozdzielane na frakcje, mamy metale, które też są metalami żelaznymi, nieżelaznymi, cała ta segregacja odbywa się w instalacjach. My w domach nie jesteśmy rozdzielić na wszystkie frakcje o których opowiadamy, jesteśmy za to w stanie oddzielić frakcje opakowaniowe od całej reszty odpadów kuchennych, higienicznych i to już jest wystarczający rozdział, z resztą radzą sobie instalacje. To jest ręczna praca manualna.

Radio 90: Rybniczanie segregują odpady? Jak pan to obserwuje na przestrzeni lat?

Wojciech Muś: Segregują, ja pamiętam początki zbierania odpadów po zmianach w 2013 roku i ilości odpadów trafiających do nas w workach i obserwuje również dzisiaj jak wyglądają ulice, kiedy mamy możliwość wystawiania tych worków, zdecydowanie jest ich więcej. Myślę, że na przestrzeni lat bardzo poprawiła się jakość selektywnej zbiórki ale oczywiście do ideału jeszcze dążymy i trochę pracy przed nami.

fot.pszok-rybnik.pl

Segregacja odpadów przez mieszkańców to dopiero początek długiego procesu na końcu którego odzyskiwane są surowce. W Rybniku tak zwaną „obsługą odpadów” zajmuje się firma Sego. Mówi jej prezes:

Mateusz Golik: Prowadzimy sortownię opadów komunalnych, która zajmuje się wyciąganiem tego co nadaje się jeszcze do odzyskania z całego strumienia odpadów które do nas trafiają. Trafiają do nas odpady zmieszane oraz odpady selektywnie zbierane na terenie naszego miasta, czyli odpady z tworzyw sztucznych, papieru, szkła, odpady zielone jak i popiół. Dziennie na naszą instalację trafia ponad 200 ton odpadów z terenu Rybnika, w tym około 40 ton odpadów selektywnie zbieranych z surowców wtórnych, natomiast jeżeli chodzi o odpady zmieszane jest to ponad 100 ton dziennie.

Radio 90: Jak wygląda ten odpad który do państwa trafia? Co się z nim dzieje?

Mateusz Golik: Odpad który trafia na naszą instalację jest poddawany procesowi przesiewania i sortowania ręcznego, następie te surowce które uda nam się odzyskać są belowane i wysłane do tzw. recyklerów, czyli firm zajmujących się recyklingiem tych surowców wtórnych. Niestety z odpadów zmieszanych tak naprawdę nie jesteśmy w stanie dużo wartościowych surowców odzyskać z uwagi na to, że są one niezwykle zabrudzone. Natomiast z tych odpadów wysortowanych selektywnie zbieranych, te poziomy odzysku są dużo większe na poziomie 40-50% jeżeli chodzi o worek czy pojemnik żółty, natomiast jeżeli chodzi o papier, to fatycznie odzyskujemy z niego 90%.

Radio 90: Pojawiają się takie zarzuty od mieszkańców, że ”my zbieramy i segregujemy, a przyjeżdża jeden wóz i wszystko wrzuca w jedno miejsce”, tak to powinno być?

Mateusz Golik: Po to zbieramy odpady w kolorowych workach żeby można było łatwo odróżnić odpady jeden od drugiego. Mimo, że samochód dostawczy wrzuca wszystkie worki na jedną pakę, to mogę zapewnić, że one są pieczołowicie układane na tej pace, a następnie na sortowni ważone i wrzucane do odpowiednich boksów.

Firma Sego

Segregując odpady zdarza się nam popełniać błędy. O czym powinniśmy pamiętać? czego nie robić?

Mateusz Golik: Jest kilka podstawowych zasad do których powinniśmy się stosować podczas sortowania odpadów u nas w mieszkaniach, takimi przykładami w kontekście worka żółtego, czyli tworzyw sztucznych i metali pamiętajmy, że nie musimy myć tych wszystkich opakowań, musimy je przede wszystkim opróżnić żeby były puste, jeżeli mamy opakowanie po serku, wyciągnijmy ten serek łyżeczką, niekoniecznie musimy myć te odpady. Jeżeli chodzi o papier zwracajmy uwagę na to żeby nie był on mokry ani zatłuszczony, resztę możemy wrzucić do worka. Przy sortowaniu szkła zwracajmy uwagę, że my zbieramy tylko szkło opakowaniowe, znaczy że do tego worka nie wrzucamy szkła stołowego czy porcelany. Chciałem przypomnieć, że w naszym mieście działa Gminny Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych i to tam powinniśmy kierować wszelkie odpady niebezpieczne, starajmy się ich nie wrzucać do odpadów zmieszanych, mogą one powodować bardzo dużo nieprzyjemności bądź zagrożeń pracowników, którzy pracują u nas na linii i ręcznie te odpady sortują. Zdarzały się nam sytuacje, że mieliśmy na linii kwasy, które rozlały się i zaczęły wydzielać nieprzyjemne zapachy. Takim innym przykładem nieprawidłowej segregacji jest frakcja BIO, którą aktualnie zbieramy w brązowym pojemniku, bardzo często mieszkańcy wrzucają odpady biodegradowalne w plastikowych workach, co pod żadnym pozorem nie powinno mieć miejsca, powinniśmy te odpady wyrzucić z worka, a zabrudzony worek wyrzucić do odpadów zmieszanych.

Wiemy jakie błędy popełniamy segregując odpady. Miasto cały czas edukuje mieszkańców w tym temacie, szczególną uwagę poświęca dzieciom i młodzieży:

Krystyna Koczy: Edukacja jest prowadzona poprzez dystrybucję różnych ulotek, plakatów informujących na temat właściwego segregowania odpadów. Prowadzone są również w szkołach różne działania edukacyjne, był organizowany festiwal ekologiczny na terenie miasta, konkurs ze zbiórką makulatury organizowany wśród szkół i przedszkoli. Wszystkie te działania mają na celu propagowanie już od najmłodszych lat tych właściwych zachowań i właściwego sposobu segregacji odpadów.

Czy w obecnych czasach, biorąc pod uwagę obowiązujące prawo, możemy nie segregować śmieci?

Krystyna Koczy: Tu znów przytoczę ustawę utrzymaniu czystości i porządku w gminach która mówi, że obowiązek segregacji jest i nie ma możliwości braku segregowania odpadów, więc tutaj każdy mieszkaniec, każda osoba prowadząca działalność powinna się do tego stosować. Przypomnijmy, że jest tutaj obowiązek segregacji na takie frakcje jak papier, szkło, tworzywa sztuczne, metale i opakowania wielomateriałowe, bioodpady i w przypadku zabudowy jednorodzinnej w okresie od października do kwietnia segregujemy również popioły i żużel z palenisk domowych.

fot.pixabay.com

Krystyna Koczy z Wydziału gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta w Rybniku przypomina, że obowiązek segregowania odpadów i zawarcia umowy na ich wywóz mają także przedsiębiorcy:

Krystyna Koczy: Od stycznia 2021 roku właściciele nieruchomości niezamieszkałych, czyli tam gdzie jest prowadzona działalność gospodarcza, zostały wyłączone z tego systemu które organizuje miasto i powinni zawrzeć indywidualne umowy na odbiór odpadów komunalnych z firmą, która prowadzi tego typu usługi i jest wpisana do rejestru działalności regulowanej na terenie miasta, my weryfikujemy te umowy. Tutaj należy zaznaczyć, że umowy te również w swojej treści powinny zawierać odbiór wszystkich frakcji odpadów, czyli papieru, plastiku, szkła, bioodpadów i tej części niesegregowanej. Wzywamy tutaj przedsiębiorców, my jako miasto jesteśmy na mocy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobowiązani do prowadzenia takiego rejestru i ewidencji zawartych umów, więc występujemy do przedsiębiorców o przedstawienie nam tych umów wraz z potwierdzeniem zapłaty faktur. Cały czas trwa ta weryfikacja, zmierzamy już ku jej końcówce i widzimy, że przedsiębiorcy w większości stosują się do tego, czyli posiadają te umowy, czasami z pewnym opóźnieniem podpisali tłumacząc się niewiedzą czy brakiem przepływu informacji, natomiast po naszych interwencjach dopełniają tej formalności, podpisują umowy i te odpady są odbierane już poza systemem który miasto zorganizowało.

• Rejestr działalności regulowanej -znajdziesz TUTAJ

W wielu miastach także w Rybniku pojawia się problem: ilość mieszkańców, która złożyła deklaracje na wywóz odpadów, jest mniejsza niż liczba osób zameldowanych w Rybniku:

Krystyna Koczy: Jest to duży problem i powoduje pewnego rodzaju nieszczelność systemu, więc jest to główne zjawisko które występuje w zabudowie wielorodzinnej, wielolokalowej, choć zdarza się, że występuje w domach jednorodzinnych. Spowodowane jest to tym, że wiele osób nie aktualizuje swoich deklaracji o ilości osób w danym gospodarstwie czy to z niewiedzy czy specjalnie, żeby obniżyć należności za odpady które uiszczamy. Tutaj nam pozostaje apelować do sąsiedzkiej uczciwości i prosić mieszkańców o składanie tych aktualnych oświadczeń ilości osób. W przypadku gdy pracownicy ustalą, że ilość tych osób zadeklarowanych jest niezgodna, to wtedy wzywamy właściciela nieruchomości do złożenia korekty deklaracji albo pewnych wyjaśnień. Należy się liczyć z tym, że jeżeli nie ma tutaj reakcji ze strony właściciela, to następuje tutaj wszczęcie postępowania podatkowego i opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi może być nałożona decyzją określającą wysokość tej opłaty, nierzadko sięgającą 5 lat wstecz, bo do takiego czasu możemy się cofnąć prowadząc postępowanie. Regulowanie opłat za kilka lat wstecz jest znacznym wydatkiem i dla niektórych rodzin może okazać się dużym problemem, dlatego też zachęcamy mieszkańców do niezwłocznego deklarowania prawidłowej ilości osób na nieruchomości i to pozwoli uniknąć ewentualnych zaległości w opłacie i późniejszych nieprzyjemności z tego tytułu.

Fot. pixabay.com

Na koniec Krystyna Koczy zachęca wszystkich do segregowania odpadów i przypomina, że pod tym względem, zgodnie z prawem miasto musi osiągać co roku ściśle określone wyniki:

Krystyna Koczy: To jest po pierwsze zachęta, po drugie trzeba pamiętać o tym, że my jako miasto jesteśmy zobowiązani do osiągnięcia poziomu odzysku odpadów, więc gdy te poziomy będą niewystarczające to wtedy może się to liczyć z nałożeniem kar na miasto, więc naprawdę jest to ważne zadanie dla wszystkich mieszkańców, musimy się z tym zmierzyć i nie jest to zadanie łatwe, natomiast z roku na rok ten poziom segregacji jest coraz lepszy i musimy przyzwyczaić się do tego i potrafić z tym żyć, niektórym już to weszło w nawyk i wiedzą do którego pojemnika jaki rodzaj opadów wrzucać, także myślę, że z roku na rok będzie coraz lepiej.

O gospodarowaniu odpadami komunalnymi w Rybniku z naszymi gośćmi rozmawiał Robert Krzyżaniak.

Kontakt

PSZOK Boguszowice

• Poniedziałek – piątek: 07.00-19.00
• Sobota – 09.00-16.00
• Ul. Kolberga (dzielnica Boguszowice Stare) tel: (32) 42 55 777, email: [email protected]

PSZOK Niewiadom

• Poniedziałek – piątek: 07.00-19.00
• Sobota – 09.00-16.00
• Ul. Sportowa (dzielnica Niewiadom) tel: 797 848 337, email: [email protected]

Kontakt SEGO

• Ul. Kolberga 65, 44-251 Rybnik. Tel.: +48 32 422 03 51, e-mail: [email protected]

Kontakt GPZON

• Punkt jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.00
• Ul. Jankowicka 41B (teren bazy Rybnickich Służb Komunalnych) tel. 32 4329540

Kompostownia miejska

• Od połowy kwietnia do końca października w godzinach od 6.30 do 20.00
• W okresie zimowym (od listopada do połowy kwietnia) od 6.30 do 13.30
• Kompostownia znajduje się na terenie Zarządu Zieleni Miejskiej w Rybniku, przy ul. Pod Lasem 64 (dzielnica Zamysłów)

Czytaj także:

• Czas na Twoją Miejscowość: Komunikacja miejska w Rybniku przejdzie rewolucję. Szykują się zmiany w transporcie miejskim [materiał partnera]
• Czas na Twoją Miejscowość: Kto tworzy Rybnik? Oni, pracownicy Zarządu Zieleni Miejskiej
• Czas na Twoją Miejscowość: Kto tworzy Rybnik? Oni. Pracownicy Rybnickich Służb Komunalnych