Opowieści o regionie: dokarmianie ptaków [PODCAST]

Opowieści o regionie: posłuchaj kolejnych części

Opowieści o regionie: dokarmianie ptaków

 Tomasz Sczansny: Ptaki doskonale sobie poradzą bez dokarmiania, tak naprawdę ptaki są dokarmiane od niedawna, bo rozpoczął to na dużą skalę niemiecki baron, dopiero na przełomie XIX/ XX wieku. Baron zorientował się, że tam gdzie są ptaki, tam jest mniej szkodników w ogrodzie, więc próbował jakoś zwiększyć ich ilość, wabić je. Oprócz tego wieszał budki lęgowe i tym sposobem przyciągał te ptaki. To jest tak, że dokarmianiem nie uratujemy żadnego gatunku od wyginięcia, nie pomożemy im za bardzo. Ale jest to niezwykła przygoda dla nas i często robimy to dla własnej przyjemności. I myślę, że to może być zaczątek przygody z ornitologią. Dlatego, że przy karmniku właśnie możemy z bardzo bliska obserwować wszystkie cechy charakterystyczne poszczególnych gatunków. One przed nami nie uciekają, są bardzo blisko..

Modraszka/ fot.T.Sczansny

Radio 90: Gdzie powinniśmy karmnik postawić, zainstalować?

Tomasz Sczansny: Oczywiście każdy ma jakieś swoje miejsce i niekoniecznie ten karmnik musi być w ogrodzie, może być nawet blisko szyby, może też być na balkonie na osiedlu. Ważne jest to, żeby w jakiejś tam bliskości były gęste krzaki czy choinka. W przypadku ataku krogulca, żeby te ptaki miały gdzie uciec i schować się przed drapieżnikiem, ale jednocześnie żeby też zabezpieczyć je przed takim drapieżnikiem, którym jest kot. I niedobrze jest, kiedy taki karmnik jest blisko takiej choinki, bo ten kot może się tam schować i jednym susem doskoczyć do takiego karmnika i pochwycić jakiegoś ptaka.

Czubatka/ fot.T.Sczansny

Tomasz Sczansny: Niektóre ptaki dolatują do karmnika i od razu odlatują, ale to zależy od gatunku, dlatego że np. dzwońce przelatują do karmnika i one zjadają ten pokarm na miejscu. Dlatego jeżeli ktoś nie chce mieć zbyt wiele brudu ze słonecznika, to może stosować słonecznik uzyskany. Kowaliki natomiast zabierają ten słonecznik i ukrywają go gdzieś po kątach, później wiosną wyrastają słoneczniki.

Tomasz Sczansny: Jeżeli jeszcze chodzi o ulokowanie tego karmnika, jeżeli on jest blisko na balkonie, to dobrze jest, żeby był blisko szyby. To może dziwić, ale chodzi o to, że kiedy nagle pojawi się np. krogulec, to ptaki uciekając w popłochu mogą odbić się od tej szyby z mniejszym impetem. Jeżeli ten karmnik będzie blisko, to ten ptak uderzy delikatnie o tą szybę, a jeżeli będzie tam z dwa metry, no to niestety takie uderzenie o szybę może skończyć się jego śmiercią.

Opowieści o regionie: dokarmianie ptaków

Radio 90: Czym karmić ptaki?

Tomasz Sczansny: Ptaki potrzebują zaopatrzyć się w pokarm, by przeżyć naprawdę długą noc, więc on musi dostarczać tłuszczu i energii. Najlepsze do tego właśnie jest tłuszcz, czyli łój, mogą to być takie gotowe kule z nasionami albo słonina-ważne, żeby ona nie była wędzona ani solona. No i nasiona oleiste, czyli najlepiej właśnie słonecznik. I tutaj można też polecić proso czy zboża. Natomiast jeżeli chcemy mieć np. kosy czy kwiczoły to możemy pokroić jabłka i one doskonale sobie z nimi poradzą.

Radio 90: A czy jest prawdą, że powinniśmy ptaki dokarmiać tylko wtedy, kiedy jest śnieg i kiedy one nie mają dostępu np. do trawy?

Tomasz Sczansny: Najważniejsze jest to, żeby dokarmiać w momencie przymrozków, bo śniegu może nie być, ale może skuć lodem trawę czy drzewa i w taki przypadku już nie będą miały dostępu do tego pokarmu. Zaniechać tego dokarmiania można w okresie odwilży, dlatego, że wtedy mogą łatwiej rozprzestrzeniać się różne choroby i będziemy też obserwować przy tym karmniku, że ten skład gatunkowy jest różne. Ptaki oczywiście przyzwyczajają się do tego miejsca, ale przylatują ptaki wędrujące i one mogą się zatrzymać na parę dni, napełnić żołądki i lecieć dalej. Szczególnie to można obserwować wiosną, kiedy pojawiają się szpaki i one często też te karmniki nasze odwiedzają.

Radio 90: No właśnie mówiłeś o tym, że te ptaki się przyzwyczajają. Ja obserwuję u siebie, że one się nawet przyzwyczajają do pory, kiedy słonecznik jest wysypywany…

Tomasz Sczansny: Tak i one nawet przyzwyczajają się do człowieka, mogą kojarzyć człowieka, który przenosi pokarm i w ogóle się nie bać. Tym bardziej, że one wiedzą, że jeżeli człowiek jest blisko karmnika, to wtedy nie zaatakuje krogulec i one są wtedy bezpieczne i one przyzwyczajają się do tego miejsca. Więc ważne jest, żeby dokarmiać regularnie, bo one nie będą szukały w innym miejscu tego pokarmu, ale zawsze wiedzą, że on tutaj jest. Więc jeżeli zaniecha się takiego dokarmiania, to może doprowadzić nawet do śmierci kilku osobników.

Kowalik/ fot.T.Sczansny

Tomasz Sczansny: Ja sobie usiadłem w domu i zliczyłem te ptaki, które mogłem zobaczyć przy karmniku czy które widziałem. Nazbierało się ich prawie 30, więc naprawdę jest co obserwować. I to jest szeroki przekrój tego. Jest w ogóle teraz w Polsce przez parę lat ostatnich i obecnie prowadzona taka akcja Karmnik, gdzie zakłada się ptakom obrączki i tam jest nawet lista, które ptaki najczęściej się łapią. To są sikory bogatki, one najczęściej odwiedzają nasze karmniki. W ubiegłym roku zaobrączkowano ponad 3 tysiące tych gatunków i można spotkać takie rarytasy, które przylatują z Litwy na przykład, pojawiają się sikory lazurowe, które żyją na Ukrainie, więc naprawdę możemy mieć mnóstwo niespodzianek w naszym karmniku.

Sójka/ fot.T.Sczansny

Radio 90: U mnie w karmniku rządzi sójka…

Tomasz Sczansny: No tak, ona przepędza inne gatunki. I tutaj ta sójka samą swoją wielkością imponuje innym, ale może też udawać dźwięki, żeby przepędzać inne ptaki. Ale nie robi tego tylko sójka, bo wspomniana wcześniej bogatka też wypuszcza takie fake newsy. No bo jak nie może się dopchać do karmnika, to nagle informuję wszystkie ptaki, że krogulec w okolicy… wszystkie uciekają i ona wtedy ma dostęp sama…

Krogulec/fot.T.Sczansny

Tomasz Sczansny: Każdy karmnik ma swojego krogulec i może tego nie widzimy, ale ten krogulec atakuje karmnik. To jest jakby stołówka dla tego szponiastego ptaka, dlatego, że on żywi się takimi małymi ptakami, więc on odwiedza sobie te karmniki w ciągu dnia i próbuje właśnie upolować jakąś bogatkę.

Dzwoniec/ fot.T.Sczansny

Opowieści o regionie: dokarmianie ptaków

Radio 90: Jak powinien wyglądać dobrze zrobiony karmnik?

Tomasz Sczansny: On wcale nie powinien wyglądać jakoś zjawiskowo, bo często ludzie budują różne domki kolorowe, a najważniejsze jest to, żeby stale był dostępny pokarm. I moim zdaniem najlepsze są takie zautomatyzowane karmniki. W internecie można znaleźć dużo instrukcji jak taki wykonać. Robi się go np. z dużej butelki 5- litrowej wody, obraca się nią korkiem w dół, tak żeby ptaki pobierając pokarm, ten pokarm się automatycznie im wysypywał. Wtedy możemy taką 5- litrową butelkę zapełnić w całości i ten słonecznik nam wystarczy nawet na tydzień. Taki karmnik można robić z nawet z rury PCV czy z każdych innych butelek. Taki karmnik jest też higieniczne, dlatego, że te takie tradycyjne karmniki powodują to, że ptaki żerując załatwiają się w to samo miejsce gdzie jest pokarm. Należałoby wtedy dezynfekować takie miejsce co jakiś czas, żeby nie rozprzestrzeniały się te choroby, ale właśnie te zautomatyzowane karmniki tego unikają.

Karmnik automatyczny/ fot.T.Sczansny

Radio 90: Czy taki pokarm podawany przez ludzi dobrze robi ptakom?

Tomasz Sczansny: Duża ilość spożywanego takiego pokarmu, niekoniecznie. Dlatego, że były badania, które dowiodły, że sikorki miały gorsze sukcesy lęgowe, a dzwońce, te ptaki, które siedzą przy tej karmniku, żują to w miejscu- one w ogóle jak mają ten słonecznik pomiędzy tym dziobem to wygląda jakby krowa mieliła trawę- u nich stwierdzono mniejszy ruch plemników, co też spowodowało gorszy sukces lęgowy.

Sierpówka/ fot.T. Szczansny

Czytaj także:

• Opowieści o regionie: posłuchajcie o karpiach [PODCAST]
• Opowieści o regionie: o jemiole i ptasiej kolędzie [PODCAST]
• Opowieści o regionie: kto mieszka w choinkach? [PODCAST]
• Opowieści o regionie: jak bardzo ptakom przeszkadzają lampy i czy łabędziom marzną nogi?
• Opowieści o regionie: kto żyje pod ziemią? Nie tylko krety [PODCAST]
• Opowieści o regionie: co znaczy spać jak suseł? [PODCAST]
• Opowieści o regionie: gęsi w rezerwacie Łężczok czy w polderze Buków [PODCAST]
• Opowieści o regionie: rodzinne, przemiłe borsuki [WIDEO]
• Opowieści o regionie: kto mieszka na cmentarzach? Posłuchaj o krukach i grabarzach
• Fascynujące bobry nad Rudą czy Suminką. Zobacz je na filmie [FOTO, WIDEO]
• Opowieści o regionie: Radio 90 o ptasim radiu [FOTO]
• Tego nie widzieliście! Posłuchajcie po co ptaki mają pióra [FOTO, WIDEO]
• Opowieści o regionie: orzeł bielik [PODCAST]