Opowieści o regionie: żaby to nie to samo co płazy bezogoniaste [PODCAST]

14 kwietnia 2024 / 12:20

Opowieści o regionie prezentują kolejną opowieść przyrodnika z regionu Tomka Sczansnego, dziś żaby i płazy bezogoniaste. Przyrodnik zwraca uwagę na to czym się różnią, jak żyją i jak wyglądają. To kolejna fascynująca opowieść z naszych lasów i stawów.

Opowieści o regionie: posłuchaj kolejnych części

Opowieści o regionie: żaby to nie to samo co płazy bezogoniaste

Tomasz Sczansny: Jest różnica między żabami a płazami bezogoniastymi, których mamy aż 14 gatunków w Polsce, a nie wszystkie są żabami, bo np. rzekotka drzewna, grzebiuszka ziemna czy kumaki to nie żaby. Żaby dzielą się na brunatne i zielone. Oprócz wyglądu różnią się też tym, że żabą brunatnym śpieszno jest do amorów dlatego, że one jak się wybudzą z zimowego snu, to nie żerują, tylko pędzą prosto do stawu, żeby odbywać gody. Natomiast żaby zielone najpierw się najedzą, a dopiero później szukają partnera i partnerki.

Radio 90: Teraz jest czas ich godów?

Tomasz Sczansny: Tak, teraz jest bardzo dobry czas, chociaż na niektóre gatunki normalnie trzeba by jeszcze poczekać może ze dwa tygodnie, a okazuje się, że one już bardzo aktywnie działają. Jak przekwitną krokusy w Tatrach, to później zaczyna się barwna historia z żabami moczarowymi bo to są żaby, które są niebieskie. Niebieskie są tylko samce i to tylko przez kilka dni w roku, po to, żeby odbyć te gody. Więc jak te krokusy kwitną, to ta niebieska barwa wybucha w naszych stawach.

Radio 90: A czemu niebieski?

Tomasz Sczansny: To są dwie teorie. Jedna mówi o tym, że pewnie samice lubią niebieski kolor i im bardziej ten niebieski jest jaskrawy, to tym bardziej żaba jest niebezpieczna dla innych. Ale druga także mówi o tym, że samce są niebieskie, żeby się nie myliły ze sobą. Dlatego, że wśród żab czy w ogóle wśród płazów jest coś takiego jak ampleksus, to taki miłosny uścisk…. u ludzi to mężczyzna musi kobietę nosić na rękach, a wśród tych płazów to samica nosi samca na swoich plecach. Specjalne na ten czas w takich przednich odnóża wyrastają modzele, to takie końcówki można powiedzieć na odnóża, które pomagają złapać tą samicę. Czyli samiec wskakuje na plecy samicy, łapie ją pod pachy i ona później wędruje czasami setki metrów a czasami kilometry z tym samcem do stawu. A zdarza się i tak, że ta samica niesie na plecach nie jednego, a np. trzy samce, co udało mi się kiedyś na zdjęciach udokumentować i ona wręcz się czołga, bo nie potrafi ich unieść. A problem jest kiedy one są w wodzie, dlatego, że jest na tyle ciężka waga tych kilku samców, że ona po prostu nie potrafi wypłynąć na powierzchnię. I tonie…

Ropuchy szare w ampleksusie/ fot.T. Sczansny

Radio 90: Czy te niebieskie żaby możemy u nas w stawach oglądać?

Tomasz Sczansny: Tak, możemy je oglądać, a najlepiej iść na spacer w nocy, bo te stawy wręcz się gotują, dlatego, że one wydają takie dźwięki, jakby woda się gotowała.

Żaba trawna/ fot.T.Sczansny

Tomasz Sczansny: U nas jest bardzo dużo gatunków. W ogóle myślę, że nie kumkają, tylko śpiewają. I takim najlepszym śpiewakiem jest ropucha zielona. Ja specjalnie, żeby radio słuchacze mogli posłuchać tego dźwięku, spędziłem kilka nocy. Zamiast z żoną i z dziećmi w łóżku, to leżałem w trzcinach do północy z mikrofonem i starałem się je nagrać.

Tomek Sczansny nagrywa żaby

Jak brzmi ropucha zielona? Posłuchajcie:

Tomasz Sczansny: Ten głos czasami można pomylić np. z turkuciem podjadkiem. Bo to są takie wręcz podobne głosy, ale coś co też nie kumka, a wydaje inny dźwięk to kumaki. My mamy w Polsce dwa gatunki nizinne i górskie. Tak jak salamandra jest taki plamisty czarno- żółty, kumaki są od spodu są czarno- żółte albo czarno- pomarańczowe, a wydają dźwięk jakby takie melancholijne stękanie. To też mi się udało nagrać i możecie teraz posłuchać.

Jak brzmią kumaki? Posłuchajcie:

Tomasz Sczansny: Płaz, który jest najgłośniejszy i którego można usłyszeć nawet z paru kilometrów, to, rzekotka drzewna i to jest jedyne płaz nadrzewny w Polsce. Nie wszystkie te płazy czy żaby chodzą po ziemi. A rzekotki uwielbiają drzewa i chodzą tylko na gody do stawów, natomiast kiedy już złożą skrzek, to wychodzą z tych stawów i żyją resztę życia na drzewach. A właśnie mają bardzo długie palce, na końcu których mają przyssawki, które pozwalają mi się utrzymać na tych liściach. Natomiast kiedy są w wodzie, wydają bardzo głośny odgłos.

Jak brzmią rzekotki? Posłuchajcie:

Radio 90: W którym miejscu Ty te swoje obserwacje prowadziłeś?

Tomasz Sczansny: Można wybrać się do doliny Suminki gdzie jest bardzo dużo stawów wzdłuż tego potoku. Tam jest jeden staw spuszczony i właśnie tam są ropuchy zielone są rzekotki.

Ropucha zielona/ fot.T.Sczansny

Tomasz Sczansny: Ropucha, o której jeszcze nie mówiliśmy, to jest największy płaz, bo potrafi mieć aż 20 centymetrów. On też składa skrzek w wodzie, a później wychodzi z wody i żyje w ogrodach, w parkach, w lesie. I jest bardzo pożyteczny dlatego, że potrafi zjadać nawet i gryzonie, jaszczurki, a on potrafi żywić się pomrowami. To są takie ślimaki bez muszli, które zostawiają takie ślady, taki śluz, są kłopotem ogrodników… Jest na to rada: zapraszać ropuchy. One czasami też lubią być w naszych piwnicach, bo mają tam odpowiednią wilgotność. A ropucha jest niezwykła dlatego, że jej skrzek jest w formie takiego długiego sznurka. I wyobraźcie sobie, że taka ropucha, która ma 20 centymetrów, składa skrzek, taki sznur o długości pięciu metrów i na tych 5 metrach potrafi być nawet 6 tysięcy jaj, z których później wylęgają się kijanki.

Ropucha szara fot.T.Sczansny

Czytaj także:

MUZYKA WYBRANA DLA CIEBIE • Cieszyn 95.2 fm • Rybnik 90 fm Słuchaj Online

Opowieści o regionie: żaby to nie to samo co płazy bezogoniaste [PODCAST]