Radio 90 logo

MUZYKA WYBRANA DLA CIEBIE • Cieszyn 95.2 fm • Rybnik 90 fm Słuchaj Online Facebook YouTube Instagram

Opowieści o regionie: znacie szpaki? Posłuchajcie jak brzmią [PODCAST]

Facebook Twitter

300 razy w ciągu jednego dnia wraca do gniazda by nakarmić młode... To się nazywa harówka przy dzieciach. O szpakach opowiada w Radiu 90 ornitolog Tomek Sczansny. Opowieści o regionie prezentują tego pięknego ptaka.

Opowieści o regionie: szpaki
Szpak/ fot.T.Sczansny

Opowieści o regionie: posłuchaj kolejnych części

Opowieści o regionie: szpaki

Tomasz Sczansny: Szpaka można spotkać wszędzie. Można go obserwować przez okno. A jeżeli by powiedzieć, że jest czarny, to myślę, że ten ptak by się obraził. Szpak mieni się metalicznymi kolorami zieleni i koloru niebieskiego. A kiedy słońce na niego poświeci, to już jest przepiękny.

Szpak, fot.T.Sczansny

Radio 90: Ile szpaków mamy w regionie?

Tomasz Sczansny:To znaczy kiedy jest okres lęgowy, to zajmują prawie każdą budkę lęgową, która ma większe otwór i być może czasami ktoś się z tego nie cieszy, ale na przelotach takich jesiennych czy wiosennych potrafi być ich bardzo dużo. Myśmy z córką jeździli co wieczór na taki spektakl, kiedy zlatywały się stada szpaków w trzcinowiskach, było ich tam około 6 tysięcy.

Opowieści o regionie: szpaki

Szpaki/ fot.T.Sczansny

Tomasz Sczansny: Największe takie stada, które zanotowano na świecie, to było w Wielkiej Brytanii. I wtedy takie stada liczyło 6 milionów ptaków.

Radio 90: One żyją w stadach?

Tomasz Sczansny:One żyją w grupie podczas migracji jesiennych czy wiosennych. Natomiast w okresie lęgowym przebywają same, ale tolerują towarzystwo innych szpaków, które gnieżdżą się bardzo blisko. Kiedy wieszamy budki lęgowe dla sikor, musimy zachować jakąś odległość, powiedzmy 30- 40 metrów. Natomiast jeżeli wieszamy budki dla szpaka, to one mogą być obok siebie i te ptaki będą się tolerować.

Opowieści o regionie: szpaki

Stado szpaków/ fot.T.Sczansny

Radio 90: Szpaki żyją też w gniazdach, wiją sobie gniazdka?

Tomasz Sczansny: Tak, ale w dziuplach, korzystają z dziupli wykutych przez jakieś dzięcioły duże czy jakieś takie szczeliny. To nie są otwarte gniazda. Być może mówisz tutaj o kosie, bo często te ptaki mogą być mylone z kosem. Kos jest całkowicie czarny, a kiedy obserwujemy go żerującego, to raczej skacze. A szpaki chodzą po trawniku, często po takim świeżo skoszonej trawie. Lubią też żerować w towarzystwie krów albo koni. Gdzieś tam chodzą i pod pyskiem, są pomimo to bezpieczne. A są takim odpowiednikiem takich afrykańskich bąkojadów, bo czasami wskoczą na grzbiet takiej krowy, żeby zjeść jakieś owady, które nękają te zwierzęta.

Opowieści o regionie: szpaki

Szpaki wśród krów/ fot.T.Sczansny

Radio 90: Czy szpaki są głośne?

Tomasz Sczansny: Ja bym powiedział, że one nie są głośne, ale one są melodyjne i potrafią imitować piosenki innych ptaków. Oprócz swojego repertuaru śpiewają mnóstwo coverów i naliczono, że w swojej piosence włączają także zwrotki z 20 innych gatunków ptaków. To są wilgi, dzięcioły, czajki, skowronki. Ale w internecie też można zobaczyć bardzo dużo filmików, gdzie te szpaki mówią ludzkim głosem. Też się tego nauczyły. Są bardzo inteligentne. Gdyby patrzeć na ich mózg, który jest wielkości mózgu szczura, który jest też inteligentny, ale szpaki mają dwukrotnie więcej neuronów, potrafią wyciągać wnioski z jakiejś tam sytuacji. No i łatwo się uczą.

Opowieści o regionie: szpaki

Śpiewający szpak/ fot.T.Sczansny

Tomasz Sczansny: Gdy szpak śpiewa, to to jest w ogóle niesamowity występ. To są nie tylko wokalne doznania, ale i wizualne, dlatego, że on zajmuje takie bardzo widoczne miejsce, pręży się, wypina swoją pierś, opuszcza nisko ogon i macha swoimi skrzydłami… macha po to, żeby zwrócić na siebie uwagę. „Halo, tu jestem. Spójrzcie na mnie. To teraz moje terytorium i najlepiej, żeby wszystkie dziewczyny przylatywały właśnie do mnie”.

Posłuchajcie jak brzmią szpaki w trzcinowisku:

Tomasz Sczansny: Szpak chodzi, lubi spacerować. To jest właśnie ptak wielkości kosa, troszeczkę mniejszy, czy może nawet znacznie mniejszy od gołębia. Żeby to tak sobie porównać, to otwory w tych budkach lęgowych, których lubi się gnieździć, wystarczy, że mają 33 milimetry. To są budki typu B. I chętnie zajmuje takie takie budki. Co ciekawe to jest jeden z nielicznych ptaków, który czyści swoje gniazda przed przystąpieniem do lęgów, wyrzuca jakieś stare elementy, ale dodatkowo korzysta z ziół, bo wkłada do gniazda świeże kwiaty albo liście nie tylko dla swoje partnerki, ale po to, żeby wygonić krwiopijców, jakieś pchły czy wszy.

Opowieści o regionie: szpaki

Szpaki/ fot.T.Sczansny

Radio 90: Czy szpaki możemy zobaczyć w miastach?

Tomasz Sczansny: Oczywiście, szczególnie w parkach. Być może dla właśnie takiego początkującego obserwatora szpak, kos, kawka, gawron to wszystko to samo, bo wydaje się, że wszystko jest czarne. Ale on jest wyjątkowo kolorowy, pomimo to, że wydaje się czarny. I  śpiewa, a pozostałe ptaki, poza kosem, kraczą bardziej.

Radio 90: Czy gdy widzimy ptaki w locie to rozpoznamy, że to są szpaki?

Tomasz Sczansny: Myślę, że doświadczony obserwator łatwo to rozpozna, ponieważ on ma dość charakterystyczny układ skrzydeł i też macha inaczej niż te ptaki krukowate. Ale kiedy widzimy takie bardzo duże stada, takie o których mówiliśmy, to duże prawdopodobieństwo, że to są szpaki. One latają tak synchronicznie. To może trochę przypominać latanie pszczół w bajkach, przyjmują różne kształty. A na to jest teoria, dlatego, że te ptaki trzymają się na odległość skrzydła od pozostałych. I jeden ptak analizuje, co robi siedem pozostałych ptaków. Jeżeli choć jeden zmieni kierunek, to on też zmienia ten kierunek. Siedem to w ogóle liczba Müllera, oczywiście szpaki widzą więcej ptaków niż siedem, ale potrafią analizować tylko ruchy tych siedmiu, podobnie jest u ludzi. Nawet w takich prezentacjach zalecane jest, żeby na jednym slajdzie przedstawiać maksimum siedem punktów dotyczących danego tematu, bo tyle człowiek jest w stanie przeanalizować i zapamiętać.

Opowieści o regionie: szpaki

Sarna i szpaki/ fot.T.Sczansny

Tomasz Sczansny: Wyprowadzają dwa lęgi w ciągu roku. Potrafią mieć np. i pięć piskląt. Ale policzono, że w ciągu dnia jeden osobnik odwiedza takie gniazdo nawet 300 razy. On jest bardzo troskliwym rodzicem. To nie jest tak, że „się jest wolnym jak ptak” i być może wielu ludzi nie chce mieć tych szpaków u siebie na podwórku, bo mówią, że zjadają te czereśnie, wiśnie i wszystko, co jest w ogrodzie. Ale ten pierwszy lęg, który jest wyprowadzany, to jeszcze czereśni nie ma. Poza tym młode najlepiej jak karmi się białkiem, czyli nie owocami. Chyba, że w takich czereśni. Jak są już robaki to dwa w jednym, ale głównie pisklaki karmione są białkiem. Szpaki coraz częściej decydują się, żeby zostać na zimę. I są takie pojedyncze osobniki, które możemy spotkać w naszych karmnika, a szczególnie jak ktoś jeszcze wiosną karmi ptaki, to one się też często w tych karmnikach pojawiają.

Czytaj także:

Najnowsze

R E K L A M A

Polecamy dzisiaj

Jak mija dzień? Sprawdź najważniejsze wiadomości z 3 maja 2024